Сэтинньи 18: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

* [[1723]] — [[Екатеринбург]] куората олохтоммут күнэ. Бу күн ыраахтааҕы [[Бүөтүр Пиэрибэй]] ыйааҕынан Исеть өрүһүгэр тутуллубут тимир уһаарар кириэппэс-собуот үлэтин саҕалаабыт, бастакы тимир баартыйата оҥоһуллубут. Кириэппэс-собуот импэрээтэр сарыысса Кэтириинэ I аатынан ааттаммыт.

* [[1916]] — [[Аан дойду бастакы сэриитэ|Аан дойду бастакы сэриитин]] Арҕаа фронугар биир саамай улахан хаан тохтуулаах кыргыһыы — ''Сомма кыргыһыыта'' — түмүктэммит. 1916 сыллаахха буолбут арҕаа фроҥҥа Сомма уонна Верден кыргыһыылара, ону кытары Илин фроҥҥа буолбут ''Брусилов кимэн киириитэ'' сэриигэ стратегическэй инициативаны [[Антанта]] өттүгэр оҕуннарбыттар. Элбэх ресурсалаах Антанта дойдулара ыарахан кыргыһыылар кэннилэриттэн сүүйүүлээх балаһыанньаҕа тахсыбыттар.

* [[1927]] — Дьарала диэн [[Арҕаа Хаҥалас]] сиригэр [[конфедералистар]] былаас бэрэстэбиитэллэрин кытта ытыаласпыттар. Бу күн Дьокуускайга [[«Саха омук» култуура- сырдатар уопсастыба]] мунньаҕар конфедералистары утарар уонна хомуньуустары өйүүр туһунан уураах ылыммыттар. Сэбилэниилээх күүһү туһанан бэйэлэрин санааларын туруорсуу Саха АССР экэниэмикэтигэр уонна култууралыы олоҕор-дьаһаҕар харгыстары үөскэтэрин эппиттэр. Ол гынан баран, өрөсөлүүссүйэҕэ бастаанньаны күүс өттүнэн хам баттыыр туһунан этиилэр киирбэтэхтэр.

* [[2004]] — Cэтинньи 15-18 күннэригэр Дьокуускайга [[Польша|Польша Өрөспүүбүлүкэтин]] наукатын уонна култууратын күннэрэ ыытыллыбыттар. Бу күннэр истэринэн «Польша киинэлэрэ» кинофестиваль, «Польша уонна Саха сирин историческай ситимнэрэ» төгүрүк остуол, Наассыйалыы архыып пуондатыттан быыстапка тэриллибит.