Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
|
|
|
== Олоҕун олуктара ==
[[Үөһээ Бүлүү улууһа|Үөһээ Бүлүү улууһун]] [[Харбалаах нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Харбалаах]] нэһилиэгэр [[1908]] сыл [[сэтинньи 22]] күнүгэр дьадаҥы дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүт. . [[1924]] с. Үөһээ Бүлүүтээҕи начальнайначаалынай оскуоланы бүтэрэн баран, Бүлүү куоратын 2-с сүһүөх оскуолатыгар үөрэммитэ. 1927 с. Владивостокка барбыта уонна онно [1930]] сыллаахха орто команднайхамаанда составсастаабын оскуолатын бүтэрэн баран, 1938 сыллаахха дылы пограничниктаабыт. [[1938]] сыл алтынньытыттан пропагандиһынан уонна лекторлиэктэр быһыытынан [[Молдова|Молдавияҕа]] үлэлээбит. Онтон Саха Сирин обкомугар үлэлээбит. [[1929]] сылтан [[ССКП]] чилиэнэ.
1948—1953 сс. Н. Якутскай [[Саха Сирэ|Саха Сирин]] суруйааччыларын Сойуустарын бырабылыанньатын бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит. 1956 с. Горькай аатынан ЛитинституткаЛитүнүстүүккэ Үрдүкү литературнай куурустары бүтэрэр. 1958—1961 сылларга эмиэ бырабылыанньа бэрэссэдээтэлинэн үлэлиир. [[Хотугу сулус (сурунаал)|«Хотугу сулус»]] уонна [[Полярная звезда (сурунаал)|«Полярная звезда»]] сурунааллар кылаабынай эрэдээктэрдэринэн үлэлээбит. [[Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтэ|Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтигэр]] дьокутаатынан талылла сылдьыбыт.
Суруйуутун 1938 сылтан Молдавияҕа сылдьан саҕалаабыт. ОчеркалараУочаркалара уонна кэпсээннэрэ нууччалыы уонна молдавскай тылынан хаһыаттарга тахсыталаабыттара.
Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмнэригэр суруйааччы саллааттар күннээҕи олохторун көрдөрөр очеркаларыуочаркалары уонна кэпсээннэри бэчээттэппитэ. 1947 с. «Төлкө» романарамаан бастакы кинигэтэ бэчээттэммитэ. Бу кинигэҕэ өрөбөлүүссүйэ иннинээҕи Саха Сирин олоҕун ойуулаабыта. 1948 с. сэрии кэннинээҕи саха суруйааччыларын бөдөҥ айымньыларыттан биирдэстэрэ — «Көмүстээх үрүйэ» сэһэнэ тахсыбыта. [[Габышев Лев Львович|Лев Габышев]] сценарийынан «Таджикфильм» киностудия «Көмүстээх үрүйэ» диэн Н.Якутскай сэһэнинэн «Тайна предков» диэн ааттаах уус-уран киинэни устубута.
Н. Якутскай бастакыннанбастакынан саха алмааһын булуу уонна хостооһун туһунан аан бастаан уус-уран айымньыны суруйбута. «Алмааһы көрдөөччүлэр», «Алмаас уонна таптал», «Маҥнайгы хамнас» сэһэннэрэ 50-с сылларга, тиэмэ «итиитинэ» суруллубуттара.
Бүтэһик сылларга суруйбут улахан айымньыларынан буолаллар: «Илин уонна арҕаа» автобиографическай роман,уонна «Адаҕа», «Сүтүк» романнарарамааннара буолаллар.
Кыра ааҕааччылар уонна оскуола оҕолоро Н. Якутскай «Бастакы ытыы», «Дьүкээбил уоттара», «Сир кыыһа», «Тоҕус муора улаҕатынан», «Хотой доҕоро» уонна да атын кэпсээннэри сөбүлүүллэр.
|
