|
== Түбэлтэлэр ==
* [[1895]] — [[Москуба]]ҕа ГнесинаГнесиннэр диэн эдьиийдии-балыстыылар көҕүлээһиннэринэн [[Арассыыйа]]ҕа бастакы оҕо музыкальнай оскуолата аһыллыбыт. Билигин — ГнесиналарГнесиннэр ааттарынан музыкальнай училище.
* [[1899]] — Ол саҕана [[Арассыыйа импиэрийэтэ|Арассыыйа импиэрийэтин]] састаабыгар киирэр киэҥ автономиялаах [[Финляндия]]ҕа Импиэрийэ сокуоннара Финляндия сокуоннарын баһыйыахтаахтарын туһунан импэрээтэр манифеһа тахсыбыт. ФинляндияФинляндияны русификациятыннууччатытыы бэлиитикэтэ саҕаламмыт. Бэлиитикэни [[фииннэр|фиинн]] норуотун өс номоҕор хаалбыт генерал Николай Бобриков ыыппыта.
* [[1918]] — [[Дьокуускай]]га профсоюзтаридэлээх конференцияларыгарсойуустар кэмпириэнсийэлэригэр уобаластааҕы ''Оробуочай депутаттардьокутааттар сэбиэттэрэ'' тэриллибит. Бу большевиктары өйүүр, контрреволюционнай ''Уобаластааҕы Сэбиэти'' утарар уорган этэ. Сотору кэминэн [[РСФСР]] Совнаркома бу Сэбиэти Саха сиригэр үрдүкү былаас уорганынан биллэрбит.
* [[1942]] — [[Аан дойду иккис сэриитэ|Аан дойду иккис сэриитин]] кэмигэр [[Сингапур]] сууллубут. 85 000 киһилээх [[Британия]] аармыйата 36 000 киһилээх [[Дьоппуон]] аармыйатыгар бэриммит уонна улахан стратегическэй суолталаах куораты Сингапуру туран биэрбит.
* [[1945]] — [[Үөһээ Дьааҥы улууһа|Үөһээ Дьааҥы]] улууһун комсомолецтарахомсомуоллара Николай Неустроев (хапытаан), Александр Афанасьев (политрук), Н.Баишев, П.Климовскай, Н.Слепцов, Г.Обутов, И.Слепцов Дьокуускайга тиийэр сыаллаах [[Хайыһардааһын|хайыһарынан]] туруммуттар. Сарсыарда 10 чааска араҕалларыгар -47° кыраадыс эбит. Төһө да тымныы күн-дьыл турдар кинилэр 2254 км барыахтаахтара. Сындалҕаннаах айан түмүгэр 14 күнүнэнхонугунан хамаанда этэҥҥэ фиништээбитэДьокуускайы булбута.
* [[1947]] — «[[ССРС]] гражданнара уонна атын дойду дьоно ыал буолууларын бобуу туһунан» ССРС Үрдүкү Сэбиэтин ПрезидиумунБөрөсүүдьүмүн ыйааҕа тахсыбыт. Бу ыйаах [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ|Аҕа дойду Улуу сэриитигэр]] элбэх эр киһи өлбүтүн иһин таһаарыллыбыт. Атын дойду дьонун кытта көссүүлэспит да дьахталлар норуот өстөөхтөрүн курдук буолбуттара, хаайыыга ыытыллаллара.
* [[1989]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]] сэбилэниилээх күүстэрин [[Афганистан]]тан тахсыыта түмүктэммит, 9 ыллаах Афган сэриитэ бүппүт. Сэриигэ 15 000 кэриҥэ сэбиэскэй саллаат өлбүт, 1 мөлүйүөн кэриҥэ Афганистан киһитэолохтооҕо өлбүт, ону кытары 5 мөлүйүөн кэриҥэ афганец дойдутуттантөрөөбүт сириттэн-уотуттан күрүүргэ күһэллибит.
* [[2001]] — Nature сурунаалга бастакытын киһи толору генома публикацияламмытбэчээттэммит.
* [[2003]] — [[ИракИраак]] сэриитин утары бырачыастар аан дойду 600-тэн тахса куоратыгар ааспыттарбуолбуттар. Бырачыастарга 8-30 мөлүйүөн киһи кыттыбыт диэн сабаҕалыыллар, онон бу демонстрация аан дойду устуоруйатыгар саамай улаханулаханынан буоларааҕыллар.
* [[2013]] — [[Челябинскай]] таһыгар элбэх киһи көрөн турдаҕына [[метеорит]] түспүт.
| 