Кулун тутар: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы
 
4 устуруока:
Кулун тутар — сааскы ый. Ол эрээри тымныы уораанын улгумнук ыһыкта охсон биэрбэт. Тымныы оҕуһа моонньоох баһа быстан баран, көхсүн түгэҕиттэн түөрт уон уораанынан, түөрт уон түөрт дьыбарынан тыынар. Ол да иһин кулун тутар тибиилээх-хаһыылаах, кубулҕаттаах. Бу ыйга уруу, сыбаайба буолбат.
 
Кулун тутарга [[Күн (кэм)|күн]] уһуур, дьыбар тахсар. [[Ый (кэм)|Ый]] сүүрбэтин диэки күннээх [[түүн]] тэҥнэһэллэр. Эмиэ бу бириэмэҕэкэмҥэ сааскы кэмкүннэр маҥнайгы илдьиттэрэ — [[Туллук|туллуктар]] кэлэллэр. Кинилэр [[мыраан]] сирэйин харалдьыктарыгар, [[дал]]га, [[кыбыы]]га, [[бурдук]] куумнатыгар түһээччилэр. [[Сахалар]] туллук үөрэ халыҥ буоллаҕына, [[кус]] үөрэ халыҥ буолар диэн сылыктааччылар. Ол урукку сылларга сөптөөх [[билгэ]] буолара. Билигин, кус төрүт да аҕыйаан, туллук үөрэ халыҥыттан-чарааһыттан тутулуга суох аҕыйах көтөн кэлэр.
 
Кулун тутардааҕы саҥа [[Ый|ый]] былыттаах халлааҥҥа таҕыстаҕына, ардахтаах [[сайын]] буолар. Сахалар саҥа ый хайдах тахсарын кэтээн көрөн, күнү-дьылы билгэлээччилэр. Ый сытыары таҕыстаҕына — саҥа ый хаардаах, тыаллаах-куустаах, оттон өргөһө үөһэ буоллаҕына, ардаҕа-хаара суох кураан ый буолар.
 
 
== Кулун тутар ый күнүн-дьылын билгэтэ ==