Муус устар 5: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
9 устуруока:
 
== Түбэлтэлэр ==
* [[1242]] — Мууска кыдыйсыы (Чудь күөлүгэр кыргыһыы). Александр Невскэй баһылыктаах Новгород уонна Владимир кинээстэринкуораттар сэриилэрэ Ливон уордьанын рыцардарын кыайбыттар.
* [[1453]] — Туурак султаана Мехмед II [[Константинополь]]га сэриинэн кэлбиттиийбит, ыам ыйын бүтүүтүгэр куораты ылбыт.
* [[1812]] — Арассыыйа уонна [[Швеция]] Францияны утары сөбүлэҥ түһэрсибиттэр.
* [[1814]] — Франция импэрээтэрэ Наполеон I союзниктар (Арассыыйа, Пруссия, Австрия уонна Британия) баһылаан олорор Парижтарын сэриилии бараары гыммытыгар генералларгенераллара сөбүлэспэтэхтэр. Онтон сылтаан ыраахтааҕы бөрүстүөлүттэн батыммыт.
* [[1918]] — Дьоппуон аармыйата хараабылларынан устан кэлэн [[Владивосток]]ка түспүт.
* [[1930]] — ЯЦИК №23-дээх уурааҕынан [[Дьокуускай]]га орто анал техническэй үөрэх политехникума аһыллыбыт. Салаалара — индустриальнай, тыа хаһаайыстыбата, педагогика, медиссиинэ уонна кооперативнай. Сайын бу политехникум оннугар техникумнар ситимнэрин үоскэппиттэрэ, саҥа техникумнар ведомстволарга сыһыарыллыбыттара.
* [[1933]] — "[[Амма олоҕо]]" Амма улууһун хаһыатын бастакы нүөмэрэ тахсыбыт.
* [[1941]] — [[Германия]] уонна [[Италия]] сэриилэрэ Югославияҕа[[Югославия]]ҕа уонна Грецияҕа[[Греция]]ҕа саба түспүттэр.
* [[1945]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]] Японияны[[Япония]]ны кытта 1941 сыллаахха кулун тутар 13 күнүгэр түһэрсибит саба түспэт туһунан сөбүлэҥин суох гыммыт (денонсация).
* [[1945]] — [[Ааллаах Үүн (бөһүөлэк)|Ааллаах Үүнтэн]] сэриигэ ыҥырыллыбыт сержант [[Калашников Юрий Васильевич|Юрий Калашников]] Австрия киин куоратыттан Венаттан 10 км соҕуруулуу-арҕаа турар, Медлинг куораттан соҕуруу хайысхаҕа, пехота байыастарын кытта алта муостаны миинэлэртэн ыраастаабыта. Тус бэйэтэ 50-н тахса танканы эһэр миинэлэри уонна 15 атын миинэни уһулбута. Отделениетын салайан, гвардия сержана Калашников Гумпольдскирхен — Медлинг щоссеҕа алта, фугастарынан бөҕөргөтүллүбүт, баррикадалары көтүрэн, Австрия Медлинг куоратыгар биир бастакынан киирбиттэр. Бу хорсун быһыытын иһин Калашников бастакы [[Албан аат уордьана|Албан Аат уордьанынан]] наҕараадаламмыта. Сарсыныгар уонна биир нэдиэлэ иһигэр Вена куорат аттыгар өссө элбэх миинэлэри ыраастаан, уонна куоракка сэриилэһэн 3 өстөөҕү тус бэйэтэ өлөрөн иккис Албан Аат уордьанын ылбыта. Сэрии кэнниттэн 1949—1954 сс. Саха АССР [[Чульман]] бөһүөлэгэр милиция [[Тимптон оройуона|Тимптон оройуонун]] салаатын оперуполномоченнайынан үлэлээбитэ.
* [[1961]] — АХШ бэрэсидьиэнэ Кеннеди [[Кууба]]ны утары байыаннай эпэрээһийэни көҥүллээбит.
* [[1971]] — [[Сергеев Михаил Семенович|Михаил Сергеев]] (06.10.1926 төр.), «Якуттяжстрой» тутуу управлениетын 1 №-дээх СУ слесардарын биригэдьиирэ Социалистыы Үлэ Дьоруойа буолбут.
* [[1977]] — бастакы [[ВАЗ-2121 «Нива»]] массыына тахсыбыт.
* [[1980]] — [[ССРС]] уонна Афганистан сэбиэскэй сэбилэниилээх күүстэр [[Афганистаан|Афганистааҥҥа]] киирэллэрин туһунан сөбүлэҥ түһэрсибиттэр.
* [[1991]] — [[РСФСР Үрдүкү сэбиэтэ]] [[Борис Ельцин|Борис Ельциҥҥэ]] чрезвычайнай боломуочуйа биэрбит.
* [[2017]] — Чурапчы улууһун [[Кытаанах нэһилиэгэ (Чурапчы улууһа)|Кытаанах]] нэһилиэгэр, Көчүктэй алааска биллиилээх тюрколог, РСФСР наукатын үтүөлээх диэйэтэлэ, тыл үөрэҕин билимин дуоктара [[Коркина Евдокия Иннокентьевна|Евдокия Коркинаҕа]] мэҥэ таас ууруллубут.
 
== Төрөөбүттэр ==