Атырдьах ыйын 29: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
12 устуруока:
== Түбэлтэлэр ==
* [[1526]] – Аатырбыт Мохач кыргыһыытыгар [[Үтүөкэн Сулейма́н|I Сулейман]] осмааннара [[Венгрия]] уонна [[Чехия|Богемия]] холбоһуктаах сэриилэрин урусхаллаабыт. Венгрия букатыннаахтык кыайтарбыт.
* [[1728]] – [[Гренландия]] киин куората Нуук олохтоммут.
* [[1752]] — Коллежскай асессор [[Еропкин Уар Иванович|Уар Еропкин]] Саха сирин [[Бойобуода|бойобуодатынан]] анаммыт, кини бу солоҕо [[1754]] сыл бэс ыйын 28 күнүгэр дылы сулууспалаабыт.
* [[1756]] – Пруссия хоруола Улуу Фридрих ыаллыы Саксонияҕа саба түспүт. Бүтүн Европаны уонна колониялары хаппыт Сэттэ сыллаах сэрии саҕаламмыт.
* [[1831]] — [[Англия]] учуонайа [[Майкл Фарадей]] элэктирэ маҕыньыыт көстүүтүн индукцияны арыйбыт, о.э. магнетизм элэктириичистибэни үөскэтэрин булбут. Бу айылҕа көстүүтэ элэктирэтиэхиньикэҕэ киэҥник туттуллар: элэктирэмотуорга, гэньэрээтэргэ, трансформаторга уо.д.а.
* [[1842]] – Нанкин дуогабара Бастакы Опиум сэриитин түмүктээбит. Сэриигэ [[Улуу Британия]] кыайан [[Кытай]]га көҥүл опиум атыылыыр кыахтаммыт. Мантан ыла опиум наркоманията кытай омугун быыһыгар киэҥник тарҕаммыта. Кытайга "атаҕастаныы үйэтэ" саҕаламмыта.
* [[1885]] — [[Германия|Ньиэмэс]] конустурууктардара Готтлиб Даймлер уонна Вильгельм Майбах бастакы матассыыкылы оҥорбуттар.
* [[1912]] — [[Сахалар 1912 сыллааҕы Уобаластааҕы сийиэстэрэ|Сахалар Уобаластааҕы сийиэстэрин]] бэһис күнэ. Мунньах сарсыардааҥы чааһыгар хоргуйуу содулун туһунан кэпсэппиттэр, үүнүү мөлтөҕүттэн нолуок кыайан төлөммөккө үөскээбит иэһи хайдах суох гынары ырытыспыттар. Оросин учуутал сэминээрийэ аһыллыытын туһунан боппуруоһу көтөхпүт.
22 устуруока ⟶ 26:
* [[1961]] — [[Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Бөрөсүүдьүмэ|Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Бөрөсүүдьүмүн]] ыйааҕынан [[Саха АССР үтүөлээх тутааччыта]] диэн ытык аат олохтоммут.
* [[1991]] — [[Казахстан|Казаах ССР]] бэрэсидьиэнэ [[Нурсултан Назарбаев]] уурааҕынан Семипалатинскайдааҕы ядернай полигон сабыллыбыт. Бу полигоҥҥа 40 сыл иһигэр 456 дэлби тэптэрии буолбута биллэр. Полигон сабылларын туһугар [[Казахстан|Казахстааҥҥа]] икки сыл тухары киэҥ хамсааһын үөскүү сылдьыбыта.
* [[1997]] – Netflix хампаанньа төрүттэммит. Бу хампаанньа маҥнай интернет нөҥүө DVD прокатынан дьарыктаммыт.
== Төрөөбүттэр ==
| |||