Оҕо өйө-санаата сайдыыта: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Тупсарыы |
Тупсарыы |
||
1 устуруока:
Саха дьонун олохторун
Оҕо төһө эдэриттэн киһи буолууну ситиһэр даҕаны олоҕор оҥорор ситиһиилэрэ элбээн тахсаллар. Киһи буолууну ситиспит оҕо киһилии майгыланан, сыыһа-халты туттубакка олоҕун киһи быһыылаахтык олорор кыахтанар.
21 устуруока:
Билигин ырыынак олоҕор төрөппүттэр оҕолоругар көрдөбүллэрэ улаатан, чиҥээн биэрэр. Ол курдук ханнык эрэ баайы-малы үйэлэрин тухары үлэлээн мунньуммут төрөппүттэр оҕолоро, бу баайдарын-малларын ыспатыгар-тохпотугар, үлэлээн-хамсаан кыаҕа баарынан элбэтэригэр кыһаналлара лаппа улаатта. Үлэһит дьон оҕолоро бэлэмҥэ, мааныга үөрэнэн, атаахтык иитиллэрэ аҕыйаан иһэр. Кэлэр көлүөнэлэр өйдөрө-санаалара тупсан көрсүө, сэмэй майгыланар кыахтара, үлэлээн омуктарын сайыннараллара сыыйа эбиллэр.
Ыалларга баайдара-маллара эбиллэн иһиититтэн төрөппүттэр оҕолоро өйө-санаата туруктаах, көрсүө, сэмэй, үлэни-хамнаһы кыайар буола улаатыахтарын баҕарар санаалара ырыынак кэмигэр биллэрдик улаатта. Оҕо өйө-санаата туруктаах буола улаатыытын ситиһии кыра эрдэҕинэ атаахтаппакка эрэ, үчүгэй быһыылары оҥорууга ийэ кутун ииттэххэ, үөрэттэххэ, туһа киһитэ оҥорон үлэҕэ-хамнаска сыһыардахха ситиһиллэр кыахтааҕын төрөппүттэр билэн туһаныа этилэр.
Сэбиэскэй былаас кэмигэр өй-санаа үөрэхтэрин суох оҥоруу түмүгүнэн билигин төрөппүттэр таҥара үөрэҕин туһатын туһунан соччо билбэттэр, билэ сатаабаттар. Таҥара үөрэҕэ диэн оҕо улаатан, сайдан иһэр өйүн-санаатын олоххо таба суолунан салайан биэрэр үөрэх буолар. Сэбиэскэй былаас оҕону иитиини атаахтатыыга тириэрдэн кэбиһэн, үлэ-хамнас кыаттарбата үөскээн, бу былаас бэйэтэ эстибитин таба өйдөөтөххө табыллар.
29 устуруока:
Сахалыы таҥара үөрэҕин тутуһуу эрэ оҕону кыра эрдэҕинэ таба иитэн киһи быһыылаах буолууга тириэрдэрин төрөппүттэр билэн туһаныа этилэр. Ол аата сахалыы таҥара үөрэҕин туһаммакка эрэ кэлэр көлүөнэлэри киһи буолууга иитии кыаллыбат, халыйыыга, атаахтатыыга тиийэн хаалыан сөп.
Оҕону иитиигэ, үөрэтиигэ сахалар туттар ньымалара, кут-сүр үөрэхтэрэ арҕааҥҥы, эстэн эрэр омуктар үөрэхтэринээҕэр ордук, туһата улахан. “Саха өһөс, онтон оҕото өссө өһөс” диэн сахалыы өс хоһоонун тутуһан иитиллибит, үөрэтиллибит туруктаах, тулуурдаах өйдөөх-санаалаах, үлэни-хамнаһы кыайар кэлэр көлүөнэлэр эрэ омугу сайдыыга тириэрдэллэрин билэн туһаныы эрэйиллэр. (1,3).
== Туһаныллыбыт литература. ==
| |||