Көрсүө, сэмэй буолууга үөрэтии: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
'Дьон бары оҕолоро олоҕун сыалын; улаатан, ыал буолан, оҕо төрөтөн, дьиэ туттан, мас олордон ситиһэрин, олоҕу уһуннук олорорун баҕараллар уонна бу киэҥ баҕа санаалара ситиһиллэрин туһугар оҕо өйө-санаата көрсүө, сэмэй буоллаҕына, киһи б...' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна |
Тупсарыы |
||
3 устуруока:
Сэбиэскэй былаас эстиитин саҕана араас үллэстиилэргэ урутаан түспүт киһи барыһырар кэмигэр уһуннук олороммут уонна ырыынакка киириигэ араас салайааччылар, урутаан түспүттэр онно-манна тииһиммиттэрэ элбэҕиттэн, онно ымсыыран төрөппүттэр оҕобут көрсүө, сэмэй буоллаҕына, урутаан түспэккэ барыттан бары матан, үтүрүллэн хаалыа диэн сыыһа санааҕа киирэн сылдьаллар.
Аныгы ырыынак олоҕо оннун булуннаҕына ону-маны үллэстии, босхо ылыы диэн тохтоотоҕуна, киһи бэйэтэ оҥорбута, туппута ордук сыаналанар кэмэ кэллэҕинэ, көрсүө, сэмэй буолуу оруола биллэрдик үрдүөҕэ.
Айыыны оҥорор киһи сиэри тутуспат, аһара барар, элбэхтик сыыһа-халты туттунар киһи буоларын арааран билии эрэйиллэр. Оҕо улаатан иһэн дьон билбэттэрин, оҥорботторун оҥоро охсоору, урутаан түһээри өссө элбэх сыыһа-халты туттунууну оҥорор кыахтанар. Ол иһин “Айыы үөрэҕэ” оҕону үөрэтиигэ сөп түбэспэтэ быһаарыллан тахсар.
17 устуруока:
Оҕону кыра эрдэҕиттэн көрсүө, сэмэй буолууга иитии, үөрэтии, аһара барар өйүн-санаатын хааччахтааһын, тугу барытын киһи оҥорорун курдук оҥорорун ситиһии уһун үйэни ситиһэр кыаҕын улаатыннарарын туһаныа этибит.
Сыыһа-халты туттунууга, быстах быһыыга түбэһии диэн киһи өйө-санаата ситэ иитиллибэтэҕин, үөрэтиллибэтэҕин бэлиэтэ буолар. Оҕо улаатан иһэн элбэхтик айыыны, дьон билбэттэрин, оҥорботторун оҥороору сыыһа-халты туттунара аһара элбиэн сөп. Бу кэмҥэ оҕо өйө-санаата сайдарыгар үчүгэй быһыылары оҥороругар үтүрүйэр аналлаах хааччаҕы “Айыы диэмэ”, “Айыыны оҥорума” диэн үөрэхтэр оҥороллор. Сахалар бу үөрэхтэрин оҕо тутустаҕына эрэ киһи буолууну ситиһэрэ, киһилии быһыыланара кыаллар.
Оҕо көрсүө, сэмэй буоллаҕына, үлэҕэ-хамнаска үөрэннэҕинэ эрэ олоххо тугу эмэ туһалааҕы оҥорор, баары алдьаппат, ыскайдаабат, сыыһа-халты туттубат кыахтанарын төрөппүттэр билиэхтэрэ этэ.
39 устуруока:
Оҕо улаатыар, үчүгэйи уонна куһаҕаны арааран олоҕор таба туһанар киһи буолуор, үчүгэй үгэстэрэ олохсуйуохтарыгар диэри айыыны оҥорбото ордук, оҥордоҕуна даҕаны сыыһа-халты буолара элбэҕинэн куһаҕан быһыылары элбэтиэн сөп. Сахалар таҥараларын үөрэҕэ “Айыыны оҥорума” диэн этиитэ ити быһаарыыга олоҕурар уонна оҕо киһи буолууну ситиһиэр диэри туттуллар аналлаах. Ол аата киһи буолууну ситиспит оҕо айыыны оҥордоҕуна, ол айыыта киһи быһыытын, сиэри аһара барбата элбиирин, туһата лаппа улаатарын төрөппүттэр билиэхтэрэ этэ.
== Туһаныллыбыт литература. ==
| |||