Куһаҕаны оҥоруу: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
'Санаа олус түргэн. Киһи санаата түргэнник уларыйарын бары билэбит. Сахалар киһиэхэ түргэнник киирэн ааһар араас санаалары киһилии санаалартан туспа арааран быстах санаалар диэн ааттыыллар. Араас кылгас, биирдэ эмэтэ киирэн ааһар ду...' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна |
Тупсарыы |
||
33 устуруока:
Сибэккини үргээн кэбиһии оҕо куһаҕан айыыны оҥорор кыаҕын быһаарар. Кыһыл сибэкки үүммүтүн быһыта тардан ылан атын иһиккэ үүннэрээри кэккэлэппит оҕону туох диэн мөҕүөххэ сөбүй? “Куһаҕаны, айыыны, сыыһаны оҥорбуккун, аны манныгы оҥорума”,- диэн этэн сыыһаны оҥорбутун биллэрэргэ эрэ тиийиллэр. Үүнээйини быһа тартахха үүнээйи өлөрүн туһунан хойутаан да буоллар кэпсииргэ, өйдөтө сатыырга эрэ тиийэҕин.
Оҕо урут оҥорон көрө илик быһыытын оҥоруута өйүгэр-санаатыгар саҥаны айыы, айыыны оҥоруу буолан ийэ кутугар быһалыы
Сахалар өй-санаа үөрэхтэрэ “Куһаҕаны санаама” диэн үөрэтэр. Куһаҕан санааларын умнубакка, ыраастаммакка иҥэринэн илдьэ сылдьар, куруук онтун саныы сылдьар киһи, ол куһаҕан быһыыны бэйэтэ оҥорон кэбиһэн, куһаҕан киһи буолар кыаҕа улаатар.
39 устуруока:
Бэйэтэ үчүгэй, үлэһит киһи биирдэ эмэтэ арыгы иһэн итирдэҕинэ куһаҕан киһиэхэ кубулуйуон сөп. Итирик киһи охсуспатаҕына, куһаҕан быһыылары оҥорботоҕуна даҕаны, лэбээрэ, сыыһа-халты хамсанара, хотуолуура син-биир куһаҕан киһиэхэ кубулутар. Итирэн өйө-санаата буккуллубут кэмигэр уруккуттан саныы сылдьыбыт куһаҕан санаатын бэйэтэ толорон кэбиһэр кыаҕа улаатан хаалара, биһиэхэ итирэн баран буруйу-сэмэни оҥорооччулар элбэхтэринэн быһаарыллар. Итирэн баран куһаҕан быһыылары оҥоруу киһи өйө-санаата куһаҕан санааларынан туолан сылдьарын биллэрэр, куһаҕан санаалартан ыраастаммакка сылдьарын дакаастыыр.
Ким барыта куһаҕан киһиэхэ кубулуйан ылыан сөп. Оҕо көрдөөбүтүн толорботоххо, булан биэрбэтэххэ хайаан да куһаҕан киһи буола түһүөххэ сөп.
Куһаҕан санааларын умнубут, суох оҥорбут, хаалларбыт киһи өйө-санаата ырааһыран, саҥа үчүгэй санаалары иҥэринэн үчүгэй үгэстэннэҕинэ үчүгэйи оҥорор кыахтанар. Үчүгэй үгэстэрдээх киһи үчүгэй быһыылары оҥордоҕуна үчүгэй киһи буолар кыахтанарыттан үчүгэй киһи таҥара үөскээбит. Таҥара киһиэхэ үчүгэй баҕа санааны үөскэтэн иҥэрэр, онтон киһи ол баҕа санаатын толороору үчүгэйи оҥороро кыаллар.
53 устуруока:
Сахалар таҥараларын үөрэҕэ “Тоҕус айыыны оҥорума” диэн үөрэтэрэ оҕо улаатан иһэн аан бастаан куһаҕан быһыылары үчүгэйдэртэн туспа арааран билэн олору оҥорботугар үөрэтэр аналлаах. Дьон бары уһун үйэлэр усталарыгар үчүгэй быһыылары элбэхтик оҥороннор, үчүгэй быһыылар аһара, киһи ааҕан сиппэтинэн элбээбиттэр. Ол иһин оҕо улаатан иһэн тоҕус эрэ ахсааннаах куһаҕан быһыылары арааран билэ үөрэнэрэ быдан судургу, өйүгэр-санаатыгар тиийимтиэтин таһынан, толорор кыаҕа улаатар.
== Туһаныллыбыт литература. ==
| |||