Олунньу 3: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
17 устуруока:
* [[1718]] — [[Бүөтүр I|Петр I]] уолун Алексейы бөрөстүөлү ылар быраабын быһан, нэһилиэнньигинэн кыра сарыабыһы Петры оҥорор.
* [[1830]] — [[Арассыыйа]], [[Холбоһуктаах Хоруоллук|Британия]], [[Франция]] бэрэстэбиитэллэрэ [[Лондон|Лондонскай]] боротокуолга илии баттыыллар, бу дөкүмүөн [[Греция|Грецияны]] тутулуга суох конституционнай монархия оҥорор. Бу иннинэ хас да үйэ тухары Греция туурак султаанын бас билиитигэр этэ.
* [[1867]] — [[Муцухито]] [[Япония]] ыраахтааҕыта буолбут (Мэйдзи импэрээтэрэ).
* [[1917]] — [[Аан дойду бастакы сэриитэ]]: Германия хааччаҕа суох уу аннынааҕы сэриини саҕалаабытыттан сылтаан [[АХШ]] Германиялыын сыһыанын быспыт, сэриигэ кыттыбыт.
* [[1927]] — [[Порту]] куоракка [[Португалия]] байыаннай диктатууратын утары өрө туруу күөдьүйбүт.
* [[1931]] — бу күнтэн [[олунньу 9]] күнүгэр диэри Саха сирин сир үлэһиттэрин Бастакы сийиэстэрэ буолбут. Сири олохтооһун сүрүн боппуруостара көрүллүбүттэр.
* [[1933]] — [[Адольф Хитлер|Адольф Гитлер]] Үһүс рейх тас бэлиитикэтин сүрүн соругунан ньиэмэстэр олорор эйгэлэрин Илин Европа суотугар кэҥэтии буолар диэн биллэрбит.
* [[1938]] — [[Барахов Исидор Никифорович|Исидор Бараахап]] хаайыллыбыт. Ол эрээри дьыалатыгар доппуруос бастакы боротокуола ол кэнниттэн 146 хонук буолан баран биирдэ суруллубут. Бу биэс ый устата туох буолбута биллибэт. Бу тухары НКВД хаайыытыгар сытан «буруйун» билиммэтэх буолан, доппуруос боротокуола суох диэн устуорук [[Алексеев Егор Егорович|Е. Алексеев]] суруйар.
* [[1945 сыл|1945]] — Аан дойду иккис сэриитэ: тыһыынча кэриҥэ истребитель өйөбүллээх АХШ 1500 бомбардировщига Берлин куораты буомбалаабыт. Буомбалааһын ньиэмэстэр 6-с тааҥкалаах аармыйалара илин фроҥҥа Берлининэн баран иһиилэрин тохтотор, уонна Сэбиэскэй аармыйа Одерга кимэн киириитин өйүүр бэлитиичэскэй соруктаах этэ. 2500-3000 кэриҥэ киһи өлбүтэ, 120 000 киһи дьиэтэ суох хаалбыта.
* [[1966]] — Сэбиэскэй «Луна-9» хараабыл [[Ый]]га ситиһиилээхтик түспүт бастакы хараабылынан буолбут, Ый ньуурун бастакынан хаартыскаҕа түһэрэн ыыппыта.
* [[1989 сыл|1989]] — Байыаннайдар 1954 сылтан Парагвайы баһылаан олорбут диктатор [[Альфредо Стресснер]]ы былаастан туораппыттар.
* [[2000]] — Алдан улууһугар [[Суннаҕын-Силигир (эркээйи сир)|Суннаҕын-Силигир]] диэн ааттаммыт [[эркээйи сир]] тэриллибит.
| |||