Олунньу 3: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
23 устуруока:
* [[1933]] — [[Адольф Хитлер|Адольф Гитлер]] Үһүс рейх тас бэлиитикэтин сүрүн соругунан ньиэмэстэр олорор эйгэлэрин Илин Европа суотугар кэҥэтии буолар диэн биллэрбит.
* [[1938]] — [[Барахов Исидор Никифорович|Исидор Бараахап]] хаайыллыбыт. Ол эрээри дьыалатыгар доппуруос бастакы боротокуола ол кэнниттэн 146 хонук буолан баран биирдэ суруллубут. Бу биэс ый устата туох буолбута биллибэт. Бу тухары НКВД хаайыытыгар сытан «буруйун» билиммэтэх буолан, доппуруос боротокуола суох диэн устуорук [[Алексеев Егор Егорович|Е. Алексеев]] суруйар.
* [[1944 сыл|1944]] — Сэбиэскэй аармыйа чаастара [[Наарва (өрүс)|Наарва]] өрүскэ тахсыбыттар, нөҥүө кытылыгар [[Наарва]] куорат аттыгар плацдарм оҥостон [[Эстония]] сиригэр үктэммиттэр.
* [[1945 сыл|1945]] — Аан дойду иккис сэриитэ: тыһыынча кэриҥэ истребитель өйөбүллээх АХШ 1500 бомбардировщига Берлин куораты буомбалаабыт. Буомбалааһын ньиэмэстэр 6-с тааҥкалаах аармыйалара илин фроҥҥа Берлининэн баран иһиилэрин тохтотор, уонна Сэбиэскэй аармыйа Одерга кимэн киириитин өйүүр бэлитиичэскэй соруктаах этэ. 2500-3000 кэриҥэ киһи өлбүтэ, 120 000 киһи дьиэтэ суох хаалбыта.
* [[1966]] — Сэбиэскэй «Луна-9» хараабыл [[Ый]]га ситиһиилээхтик түспүт бастакы хараабылынан буолбут, Ый ньуурун бастакынан хаартыскаҕа түһэрэн ыыппыта.