Муус устар 20: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

* [[1920]] — Сибревком уурааҕынан [[Саха уобалаһа]] ыһыллыбыт, ол оннугар [[Иркутскай губерниякүбүөрүнэ]] оройуона тэриллибит. Бу уурааҕы [[Максим Аммосов]] утаран Сибревкомҥа уонна билэр киһитигэр [[Емельян Ярославскай]]га суруктары, телеграммалары ыыталаабыт, Саха сирэ туспа уобалас буолуохтааҕын эппит, тоҕо диэтэр "''эрэбиллээх сибээс суоҕар уобалаһы [[Иркутскай]]тан салайар букатын сатаммат... Дойду олоҕо тохтуо, 300 биэрэстэ ыраахтан 3 мөлүйүөн квадратнай биэрэстэ иэннээх сири туспа усулуобуйатын билбэккэ эрэ салайар кыаллыбат. Уобалас 95% саха нэһилиэнньэлээх, кинилэр олохторо-дьаһахтара олус элбэх уратылардаах. Бу курдук уруккуттан баар быраап быһыллыытын саха дьоно ыараханык ылыныахтара, омук быһыытынан дьоһуннарын Сэбиэскэй былаас атаҕастыырын курдук саныахтара. Олохтоох дьон абааһы көрбүт, кинилэр интэриэстэрин ахсарбат ыраахтааҕы кэминээҕи киин сиртэн салайыы туһунан өйдөбүл саҥатынан сылдьар.''" Саха сирэ уонна Иркутскай губерниякүбүөрүнэ сыһыаннарын дьүүллэһэр хамыыһыйа тэриллэр, сэкиритээринэн кэлин саҥа былааһы утаран [[ВЯОНУ]] бэрэстээтэлэ буолбут [[Ефимов Георгий Семенович|Георгий Ефимов]] үлэлиир. Сотору кэминэн [[атырдьах ыйын 21]] күнүгэр Сибревком уурааҕынан [[Саха уобалаһа]] сөргүтүллүбүт.

* [[1937]] — Нам, Горнай уонна Бүлүү оройуоннар уһук сельсоветтарыттансэбиэттэрин сирин холбоон туспа [[Кэбээйи улууһа|Кэбээйи оройуона]] тэриллибитэ. Киинэ Кэбээйи сэлиэнньэҕэ.

* [[1962]] — Дьокуускайга төрөөбүт суруналыыс, чинчийээччи, соторутааҕыта хаайыыттан босхоломмут [[Клиорина Ираида Самоновна|Клиорина И.Л.Ираида]] "Кыым" хаһыакка аатырбыт [[Мытыйыкы]] уус туһунан "Л.Н. Толстой мэтириэтин көрдөөһүн" диэн ыстатыйатын бэчээттэппит.