Мэйии: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
 
1 устуруока:
[[Билэ:Chimp Brain in a jar.jpg|200px|мини|справа|Киһи мэйиитэ]]
'''Мэйии''' диэн дьоҥҥо, кыылларга тула буолары өйдүүр уонна толкуйдуур этин чааһа. Билгэ органнартан даннайдары ылан туттары-хаптары уларытыан сөп. Дьоҥҥо мэйии [[тыл]]ы хонтуруоллуур, уонна [[абстрактнай толкуй|абстрактнай толкуйу]] оҥоруон сөп.<ref name=Calvin>Calvin, William H. [1996] 1998. ''How brains think: evolving intelligence, then & now''. Phoenix, London. ISBN 0-75380-200-7</ref>Мэйии эти барытын хонтуруоллуур киинэ буолар.<ref>''Encyclopedia of discovery: science''. Weldon Owen, 2001, 30{{ndash}}31. ISBN 1740893298</ref> Мэйии аналлаах килиэккэлэртэн турар. Кинилэр бэйэ бэйэлэрин кытта уонна атын органнарын кытта [[ниэрбэ|ниэрбэнэн]] холбоноллор. Кыылларга барыларыгар мэйии хаххалаах, дьоҥҥо чөмчөкө уҥуоҕа оннук хахха буолар.
 
== Үлэтэ ==
Мэйии толкуйга үөрэнэргэ уонна билгэҕэ эппиэттиир. Дьоҥҥо [[өй-санаа]] төрүтэ буолар. Мэйии ону тэҥэ автоматтаммыт дьайыылары, ол курдук тыыныы, куртахха аһы буһарыытын, [[сүрэх]] тэбиитин хонтуруоллуур.
 
== Тутула ==
[[Үүтүнэн ииттээччилэр]]гэ мэйии үс чаастан турар: [[улахан мэйии]], [[мозжечок]] уонна [[мэйии умнаһа]]. Улахан мэйии ньуура мэйии коратыттан турар. Улахан мэйии икки аҥаардаах - эҥэлэйдээх (мэкэчэк, полушарие).
 
== Кээмэйэ ==
Киһиэхэ мэйии [[Кээмэйдээhин|кээмэйэ]], атын кыыллары кытта тэҥнээтэххэ олус улахан, ону тэҥэ ньуура олус улахан тоҕо диэн кора олус мырчыстыллыбыт. Атын кыылларга итинник эмиэ баар буолуон сөп, ол курдук [[дельфин|дельфиннарга]] уонна [[слон|слоннарга]] эмиэ мырчыстыллыбыт мэйии коралаахтар.
 
== Быһаарыылар ==
18 устуруока:
* [http://primate-brain.org High-resolution cytoarchitectural primate brain atlases]
*Kolata, Gene 2013. ''[[The New York Times]]''. [http://www.nytimes.com/2013/03/01/science/new-research-suggests-two-rat-brains-can-be-linked.html In a first, experiment links brains of two rats] February 28, 2013
* Pais-Vieira, Miguel ''et al'' 2013. ''Nature'' Scientific Reports '''3''', #1319. [http://www.nature.com/srep/2013/130228/srep01319/full/srep01319.html A brain-to-brain interface for real-time sharing of sensorimotor information] [[doi:10.1038/srep01319]]
 
== Өссө маны көр ==
* [[Инсульт - тымыр быһа барыыта]]
* [[Таламус]]