Терютина Пелагея Михайловна – Ырыа Ымыычаан (Балагыас): Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
== Олоҕун олуктара ==
'''Терютина Пелагея Михайловна''' ([[1880
Кини Чурапчы улууһун [[Мугудай нэһилиэгэ (Чурапчы улууһа)|Мугудай нэһилиэгэр]] 1880 сыллаахха төрөөбүт.
Ыраахтааҕы саҕана Балагыас мэнэрик, удаҕан ырыаларын толоро сылдьыбыт. Ийэтэ удаҕан эбит: сорохтор сэһэргииллэринэн, Балагыас мэнэрийдэҕинэ, үөһээ дойдуга тахсан баран, орто дойдуга төттөрү түһүүтүгэр дьоннор көрөллөрүгэр баттаҕа кырыаран хаалар курдук буолар эбит. Советскай былаас саҕана мэнэрийэрин бырахпыт уонна норуот сэҥээрэр олоҥхоһута буола сайдыбыт. 1940 сылга Мугудай нэһилиэгэр Максим Горькай аатынан холкуоска үлэлии киирбит.▼
▲Ыраахтааҕы саҕана Балагыас мэнэрик, удаҕан ырыаларын толоро сылдьыбыт.
Эдэригэр сөбүгэр үрдүк уҥуохтаах, көнө, кэрэ сэбэрэлээх, истээччилэрин номоҕон уус-уран тылынан, чуор куолаһынан абылыыр эбит.
== Айар үлэтэ ==
Норуот ырыаларыттан ордук биһирээн «[[Мачаҕай Баһылайы]]», «[[Быттык-быттык Маарыйаны]]», «[[Лагларыйа Даарыйаны]]» толороро үһү. Холобур, «Саха фольклора» хомуурунньукка (1970 с.) «Быттык-быттык Маарыйа» киллэриллибит. Сорохтор кэпсииллэринэн, Балагыас норуот ырыаларын толоруулара пластиҥкаҕа уһуллубут. Ордук Биһирээн Балагыас хаһыа да буолан биир
Балагыас 60-ча саастааҕар Арҕаа Хаҥалас киһитэ Е.Е.Лукин киниттэн «Сэттэ күннүк сиртэн сибиэркэтэ охсуллар эндиэ араҕас аттаах Нөрүөн Мүлгү» диэн олоҥхону 170 лиискэ 10500 хоһоон строкалаах суруйан ылбыт. Өссө 1947 с. Г.С.Борисов 207 лиискэ «Уолусхан улаан аттаах Уһук туйгун бухатыыр» диэни суруйбут. Бу икки олоҥхо филиал архыыбыгар туттарыллыбытын Г.Д.Ефимов бигэргэппит. Балагыас «[[Нөрүөн Мүлгү]]» олоҥхотун 1980 с. Н.В.Емельянов “Сюжеты якутских
Пелагея Михайловна сайылыгын оҕолорун мунньан олорон, киэһэ аайы үгүстүк остуоруйалыыр, таабырыннары таайтарар эбит. Ону таһынан иллэҥ эрэ буоллар араас киэлилээх, эгэлгэ кэрэ киэргэллээх бэртээхэй туос иһиттэри тигитэлээн сайылык дьахталларыгар түҥэтэрэ. Эмиэ да отоһуттаан ылара, эмиэ да дьахтары төрөтөр баабыскаһыт этэ. ▼
Көрөрбүт курдук, П.М.Терютина дэгиттэр идэлээҕэ. Кини чаҕылхай холобура бигэргэтэринэн, урут дьахталлар даҕаны эр дьоннуун тэҥҥэ олоҥхо искусствотын баһылыыллара, үгүс өрүттээх талааннаахтара. ▼
▲Пелагея Михайловна сайылыгын оҕолорун мунньан олорон, киэһэ аайы үгүстүк остуоруйалыыр, таабырыннары таайтарар эбит. Ону таһынан иллэҥ эрэ буоллар араас киэлилээх, эгэлгэ кэрэ киэргэллээх бэртээхэй туос иһиттэри тигитэлээн сайылык дьахталларыгар түҥэтэрэ. Эмиэ да отоһуттаан ылара, эмиэ да дьахтары төрөтөр баабыскаһыт этэ.
▲Көрөрбүт курдук, П.М.Терютина дэгиттэр идэлээҕэ. Кини чаҕылхай холобура бигэргэтэринэн, урут дьахталлар даҕаны эр дьоннуун тэҥҥэ олоҥхо искусствотын баһылыыллара, үгүс өрүттээх талааннаахтара.
== Сигэлэр ==
{{Sakha-culture-stub}}
{{Bio-stub}}
[[Категория:Дьон алпаабытынан]]
[[Категория:
[[Категория:1970 сыллаахха өлбүттэр]]
[[Категория:Олоҥхоһуттар]]
|