Бикипиэдьийэ

Эбээннэр: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыгаКэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
'''Эбээннэр''' — (урукку ааттара илиҥҥи тоҥустар, ламууттар) Эбээн диэн тыл икки суолталаах буолуон сөп, бастакыта ''хайаттан түһээччи'', иккиһэ - ''маннааҕы, олохтоох киһи'' диэн. Ольскай түөлбэ уонна Камчааткаҕа баар Быстринскай оройуон эбээннэр бэйэлэрин ''орочел'' дииллэр — табалаах, табаһыт (орон — таба). Ольскай оройуон икки сэлиэнньэтигэр (Армань уонна Ола) олохтоох эбээннэр бэйэлэрин ''мэнэ, мэнэл'' дииллэр, ол аата биир сиргэ олорооччу диэн. Аллараа Халыма эбээннэрэ бэйэлэрин ''иилкан'' дииллэр — дьиҥнээх, оттон ''эвын'' диэн кинилэр хайаҕа уонна тайҕаҕа олорор эбээннэри ааттыыллар.
 
Этнолингвистическэй классификацияннан эбээннэр тыллара тоҥус-мондьуур бөлөх хотугу тоҥус салаатыгар киирэр.
Так по данным [[Всероссийская перепись населения 2002 года|переписи 2002 года]] в [[Республика Саха (Якутия)|Республике Саха (Якутия)]] проживало 11&nbsp;657 эвенов, в [[Магаданская область|Магаданской области]] — 2527, в [[Камчатская область|Камчатской области]] — 1779, в [[Чукотский автономный округ|Чукотском автономном округе]] — 1407, в [[Хабаровский край|Хабаровском крае]] — 1272, в [[Корякский автономный округ|Корякском автономном округе]] — 751.<ref>[http://www.raipon.org/Народы/СтатистическиеданныепоКМНС/Численностьпотерриториямпроживания/tabid/352/Default.aspx Численность коренных малочисленных народов Российской Федерации по территориям преимущественного проживании (по итогам Всероссийской переписи населения 2002 г.)]</ref>Численность эвенов (по переписи 1989 года) — 17 199 человек. В пределах Российской Федерации проживают 17 055 человек. 15 069 человек расселены на территории Восточной Сибири: 8 668 человек проживают в Республике Саха (Якутия), в районах — Эвено-Бытантайском, Усть-Янском, Момском, Кобяйском, Томпонском, Бутунском, Верхоянском, Нижне-Колымском, Средне-Колымском, Верхне-Колымском, Аялайховском, Оймяконском, Абыйском; 2 433 — в Магаданской области, в районах — Ольском, Северо-Эвенском, Средне-Канском; 1 919 — в Хабаровском крае, в районах — Охотском, Верхне-Буреинском; 1 336 — в Чукотском автономном округе; 713 — в Быстринском районе Камчатской области и в Корякском автономном округе. Таким образом, можно видеть широкий ареал расселения народа. По этнолингвистической классификации, эвены относятся к северной, собственно тунгусской ветви тунгусо-маньчжурской группы, которая входит в состав алтайской семьи языков.
 
[[2002 с. Бүтүн Арассыыйатааҕы биэрэпис]] түмүгүнэн Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр 11&nbsp;657 эбээн олорор эбит, [[Магадаан уобалаһа|Магадаан уобалаһыгар]] — 2527, [[Камчаатка уобалаһа|Камчааткаҕа]] — 1779, [[Чукотскай автономиялаах уокурук]]ка — 1407, [[Хабаровскай кыраай]]га — 1272, [[Кэрээк автономиялаах уокуруга]]р — 751.<ref>[http://www.raipon.org/Народы/СтатистическиеданныепоКМНС/Численностьпотерриториямпроживания/tabid/352/Default.aspx Численность коренных малочисленных народов Российской Федерации по территориям преимущественного проживании (по итогам Всероссийской переписи населения 2002 г.)]</ref>
Саха сиригэр эбээннэр бу улуустарга түөлбэлээн олороллор — Эбээн-Бытантай, Уус-Дьааҥы, Муома, Кэбээйи, Томпо, Булуҥ, Үөһээ Дьааҥы, Аллараа Халыма, Орто Халыма, Үөһээ Халыма, Алайыаха, Өймөкөөн, Абый; Магадаан уобалаһыгар маннык оройуоннарга — Ольскай, Хотугу-Эбээн, Орто-Канскай; Хабаровскай кыраайга маннык оройоуннарга — Охуоскай, Үөһээ-Бурея; Камчаатка Быстринскай оройоунугар.
 
== Быһаарыылар ==
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/wiki/Эбээннэр»