Бикипиэдьийэ

Хакасия: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории
← Иннинээҕи уларытыыгаКэннинээҕи уларытыыга →
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
КөрөнБиики тиэкис
Көннөрүү туһунан суруллубатах
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
Хакасия Республиката -— Арассыыйа Сибиирдээҕи федеральнай уокуру-гунуокуругун састаабыгар киирсэр дойду.
 
Ыаллыы регионнара -— Кемерово уобалаһа, Красноярскай кыраай, Тыва уонна Алтай Республикалара.
Киин куората -— Абакан (хакастыы -— Аҕбан).
Судаарыстыбаннай тыла — хакастыы, нууччалыы.
Хакасия Баһылыга -— Бырабыыталыстыба салайааччыта -— Виктор Ми-хайловичМихайлович Зимин. Хакасияҕа бэрэсидьиэн дуоһунаһа суох.
Хакасия Парламена — Үрдүкү Сэбиэт.
Административнай арахсыыта -— 5 куораттаах (Абаза, Абакан, Сая-ногорскСаяногорск, Сорск, Черногорск), 8 муниципальнай оройуоннаах (Алтай, Аскиз, Бейск, Боградс, Орджоникидзе, Таштып, Усть-Абакан, Шира оройуоннара).
Киһитин ахсаана - 537 тыһ. киһи (2006 с). Нууччалар - 80,3 %, хакас-тар - 12 %, немецтэр -1,7 %, украинецтар - 1,53 %, белорустар - 0,5 %, атын омуктар - 3,97 %.▼
 
Куорат олохтооҕо - 71 %, тыа сирин олохтооҕо - 29 %.▼
▲Киһитин ахсаана -— 537 тыһ. киһи (2006 с). [[Нууччалар]] -— 80,3 %, хакас-тар[[хакастар]] -— 12 %, немецтэр[[ниэмэстэр]] -1−1,7 %, украинецтар -— 1,53 %, белорустар -— 0,5 %, атын омуктар -— 3,97 %.
Сирин иэнэ-61 900 кв. км. Илин Сибиир соҕуруулуу-арҕаа өттүгэр Ени-сей өрүс хаҥас кытылыгар сытар. Улахан өрүстэрэ - Енисей, Абакан, Томь, Белый Июс, Чёрный Июс.▼
 
Сирин баайа - чинчийиллибит саппааһа (РФ уопсай саппааһыттан %-нан): таас чох - 3 %, тимир рудата - 1 %, молибден - 11 %, барита - 27 %, бентонит - 6,5 %, облицовкалыыр таас - 13 %.▼
▲Куорат олохтооҕо -— 71 %, тыа сирин олохтооҕо -— 29 %.
Экономиката - сүрүннээн гидроэлектроэнергияны уонна алюминийы оҥоруу. Хакасия энергетическэй тиһигэр Саяно-Шушенскай ГЭС, Майнскай ГЭС уонна өссө 3 кыра ТЭЦ киирэр. Алюминийы Саяногорскай уонна Хакас-кай собуоттар оҥороллор.▼
 
«Абаканвагонмаш» ПО Арассыыйа тимир суолун вагонун уонна контей-нерын 5 %-н оҥорор.▼
▲Сирин иэнэ- — 61 900 кв. км. Илин Сибиир соҕуруулуу-арҕаа өттүгэр Ени-сей өрүс хаҥас кытылыгар сытар. Улахан өрүстэрэ -— Енисей, Абакан, Томь, Белый Июс, Чёрный Июс.
Тыа хаһаайыстыбатыгар намчы түүлээх барааны, ынаҕы, сылгыны иитэллэр. Сэлиэһинэй, дьэһимиэн, эбиэс, просо, о.д.а. бурдук култууратын олордоллор. Регион сирин иэнин 20 %-а - тыа хаһаайыстыбатын сирэ.▼
 
▲Сирин баайа -— чинчийиллибит саппааһа (РФ уопсай саппааһыттан %-нан): таас чох -— 3 %, тимир рудата -— 1 %, молибден -— 11 %, барита -— 27 %, бентонит -— 6,5 %, облицовкалыыр таас -— 13 %.
 
▲Экономиката -— сүрүннээн гидроэлектроэнергияны уонна алюминийы оҥоруу. Хакасия энергетическэй тиһигэр Саяно-Шушенскай ГЭС, Майнскай ГЭС уонна өссө 3 кыра ТЭЦ киирэр. Алюминийы Саяногорскай уонна Хакас-кайХакаскай собуоттар оҥороллор.
▲«Абаканвагонмаш» ПО Арассыыйа тимир суолун вагонун уонна контей-нерын 5 %-н оҥорор.
 
▲Тыа хаһаайыстыбатыгар намчы түүлээх барааны, ынаҕы, сылгыны иитэллэр. Сэлиэһинэй, дьэһимиэн, эбиэс, просо, о.д.а. бурдук култууратын олордоллор. Регион сирин иэнин 20 %-абырыһыана -— тыа хаһаайыстыбатын сирэ.
 
{{Халыып:Россия Федерациятын субъектара}}
Төрдө — «https://sah.wikipedia.org/wiki/Хакасия»