Васильев Сергей Степанович: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
2 устуруока:
Васильев Сергей Степанович - Борогонский (1907 - 1975), поэт, публицист уонна очеркист. ССРС суруйааччыларын холбоһуктарын чилиэнэ.
[[1907]] сыл [[балаҕан ыйын 25]] күнүгэр [[Уус-Алдан улууһа|Уус-Алдан улууһун]] [[I Суотту]] нэһилиэгэр ''Бөрө бастаах'' диэн сайылык алааска элбэх оҕолоох дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ. 13 саастааҕар 1920 с. оскуолаҕа үөрэнэ киирэр.
1926 с. Дьокуускайга Педтехникумҥа үөрэнэ киирэр. Техникум комсомольскай ячейкатыгар сэкиритээрдиир
1930 сыллаахха бүтэрэн баран Уус-Алдан улууһун үөрэҕин салаатын сэбиэдиссэйинэн ананар. Сири саҥаттан түҥэтиигэ (земпередел) уонна коллективизацияҕа көхтөөх кыттыыны ылбыта. Сотору кэминэн Ойуунускай этиитинэн Саха сиринээҕи кинигэ кыһатыгар политическэй-маасаабай литература эппиэттиир сэкиритээрэ буолар.
1931 сылтан ССКП чилиэнэ.
1932 с. муус устарга Мэҥэ Хаҥалас оройуонун ситэриилээх кэмитиэтин бэрэстээтэлинэн аныыллар. 1934 с. Ньурбаҕа оччотооҕу Мэгэдьэк оройуонугар эмиэ оройуон ситэриилээх кэмитиэтин бэрэстээтэлинэн аныыллар. Бу кэмҥэ тыа сиригэр оччотооҕуга ханна да суох култуура уонна сынньылаҥ пааркатын ыччаты көҕүлээн туттарбыта. 1937 с. сайыныгар Дьокуускай Горсоветын исполкомун бэрэссэдээтэлинэн ананар. Икки улахан оройуоҥҥа ситиһиилээхтик үлэлээбит Сергей Степановичка өрөмпүүбүлүкэ киинин Дьокуускай куораты кылгас кэм иһигэр хаалыыттан таһаарар сорудах сүктэриллэр. Элбэх үлэни ыытан эрдэҕинэ 1938 с. күһүрү кыһын "Эн үчүгэй үлэҕинэн олус аатыран эрэҕин, тохтоторго сөп буолла", - диэбит курдук буолар. "Ньурбалар дьыалалара" диэн ааттанан партия обкомун бюрота буолар. "Үлэ повинноһын туһанан дьону күһэйэн үлэлэппит" аатырар уонна 1938 с. алтынньы 9 күнүнээҕи быһаарыытынан Ньурбатааҕы райком сэкиритээрин К. И. Шараборины уонна Дьокуускай куорат сэбиэтин бэрэстээтэлин эбээһинэстэриттэн устарга уонна иккиэннэрин партияттан таһаарарга уураахтаабыттара. Ону тэҥэ куорат сэбиэтин Пленумун састаабыттар таһаарбыттара, САССР Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаатын эбээһинэһин толорорун боппуттара, Саха суруйааччытын холбоһугуттан таһаарыллыахтааҕын туһунан этиллибитэ. Сыл аҥаара дьиэ хаайыытыгар олорбута.
Ол да буоллар сымыйа буруйдааһыҥна сөптөөх харданы биэрбитэ. Кини ааһынар дьыалата партия Киин кэмитиэтин хонтуруоллуур хамыыһыйатыгар иккитэ көрүллүбүтэ. Бастакытыгар урукку быһаарыыны оннунан хаалларбыттара. Иккиһигэр эрэ 1939 с. муус устар 1 күнүгэр кинин партия кэккэтигэр чолугэр түһэрбиттэрэ.
10 устуруока ⟶ 17:
Суруйааччы кыра эрдэҕинэ Суоттуга элбэх олоҥхоһут уутуйан уөскээбит сирэ эбит. Поэт бэйэтэ этэринэн "сүүрбэттэн тахса улахан олоҥхоһут тэҥҥэ үөскүү сылдьыбыт" эбит. Олоҥхоһут Тиэхэнн (Васильев Тихон Иванович) уонна Наара Суох (Охлопков Петр Аммосович) ордук аатырбыттар, кинилэри сэргэ Күндээр (Львов Михаил), Бүччүкүнэ (татаринов Николай Яковлевич), Быыкаайык (Васильев Василий Гаврильевич), Тирээп (Васильев Устин Саввич) о.д.а. бааллара.
Техникумҥа үөрэнэ сылдьан Сата Баһылайап, Борогонец диэн ааттарынан ыралары уонна хоһооннору "Кыым", "Хотугу ыччат", "Эдэр бассабыык" хаһыаттарга таһаартарар. Бастакы улахан айымньыта "Арамаан артыала" поэма 1929-1930 сылларга "Кыһыл ыллык" сурунаалга уонна "Эдэр бассабыык" хаһыакка бэчээттэммитэ.
В годы Великой Отечественной войны поэт создал ряд крупных поэтических произведений, в которых воспел горячую любовь народа к своей Родине, его жгучую ненависть к фашистским захватчикам.
| |||