Бэйэҕэ тиийинии эбэтэр суицид (лат. suicidium) диэн бэйэни өлөрүнүү. Үксүн санаа тууйуллуутуттан (депрессияттан), ыарыыны тулуйумууттан, үп-харчы күчүмэҕэйдэриттэн уо.д.а. төрүөттэртэн сылтаан буолар. Сыл аайы аан дойдуга 10-20 мөл киhи бэйэтигэр тиийинэ сатыыр.[1]Ол эбэтэр хас 39 сөкүүндэ аайы.[2]

Төрүөттэрэ уларыт

Уо.д.а. эгэлгэ араас төрүөт баар.

Аан дойдутааҕы статистика уларыт

100 000 киhиэхэ бэйэҕэ тиийинии ахсаанын дойдуларынан ылыллыбыт статистика (Аан дойдутааҕы Эт-хаан Тэрилтэтин 2007 с. тиhигэ)[3]:

  1. Кытай — 56
  2. Литва — 42
  3. Беларусь — 37
  4. Арассыыйа — 36
  5. Казахстан — 30
  6. Мадьаар Сирэ — 28,5
  7. Латвия — 26
  8. Словения — 26
  9. Украина — 25
  10. Дьоппуон — 24

Саха Сирэ уларыт

Саха Сиригэр 2003 с. 463 бэйэҕэ тиийинии буолбут, 2004—469, 2005—459. Ордук элбэх бэйэҕэ тиийинии түгэннэрэ 2005 с. Эбээн-Бытантай, Бүлүү, Мухтуйа, Чурапчы уонна Таатта улуустарыгар буолбуттар. Ордук аҕыйах Мирнэй уонна Нүөрүҥгүрү улуустарыгар. Эр дьон дьахталлардааҕар 4,2 — 4,4 төгүл элбэхтик бэйэҕэ тиийинэн өлөллөр эбит.[4]

Ылыллыбыт сирэ уларыт

Литература уларыт

  • Шепилов Д. Самоубийства в Якутии (этюд) // Сборник трудов исследовательского общества «Саха-Кэскилэ». Вып. 5. Якутск, 1928.