Кумамо́то (дьоп. 熊本県 Кумамото-кэн?) — Кюсю регионугар Кюсю арыыга баар префектура. Префектура болуоссата 7404,79 км², олохтоохторун ахсаана — 1 794 784 киһи. Административнай центра — Кумамото куорат.

Кумамотоҕо баар дайме орто үйэтээҕи кириэппэһэ
Кумамотоҕа баар дайме орто үйэтээҕи кириэппэһэ

Историята уларыт

Урут бу сир Хиго провинцията диэн ааттаах эбит, аата Кумамото диэҥҥэ Мэйдзи кэмигэр уларыйбыта.[1] Провинциялары префектураҕа уларытыы урукку феодаллыы тиһиги уларытыы иһинэн барбыт. Билиҥҥи Кумамото диэн тыл туруору тылбааһа «эһэ силиһэ / төрдө» диэн.

Камакура Сёгунат уонна моҕуол кимэн киириилэрэ уларыт

Камакура кэмэ 1185-1333 сс. хабар. 1268 уонна 1271 сыылларга Камакура сёгунат Моҕуол эйэ туһунан этиилэрин ылымматаҕа. Кини туох баар Кюсю феодалларыгар ханнык баҕарар моҕуол кимэн киириитин утары туралларыгар бирикээстээбитэ. Такэзаки Суэнаага (Takezaki Suenaga) бу кэм туһунан элбэх ойууларры хаалларбыта.

Такэзаки Суэнага уларыт

 
Моҕуол кимэн киирриитэ. Takezaki Suenaga (уҥа)

Такэзаки Суэнага (1246-1314) Хиго провинция харалдьыта этэ, кини икки Моҕуол кимэн кииритин кэмигэр сэриилэспитэ. 1293 сыллаахха бэйэтин байыаннай өҥөтүн көрдөрөр ойуу свитогын сакаастаан уруһуйдаппыта. 1274 сыллаахха моҕуоллар кэлбиттэригэр Суэнага Фукуокаҕа Муто Кагесуке анныгар кыргыспыта. Суэнага сылгыларын уонна ыҥыырдарын атыылаан Камакураҕа барар суолун төлөөбүтэ, онно баран бэйэтин өҥөтүн кэпсээбитэ. Билиниини ыларга ол туһунан атын киһи кэпсиэхтээҕэ. Свитокка суруйарынан, Суэнага эппит: «Оҥорбутум биллэриттэн уонна билиниллэриттэн ураты олох олорор төрүөтүм суох», - диэн, манан кини албан аакка уонна харчыга дьулуспута көстөр.

19-с үйэ уларыт

 
Yokoi Shonan

Бакуматсу кэмэ Токугава сегунат кэнники кэмнэрин хабар. Йокои Сонан (Yokoi Shōnan, 1809-1869) Япония учуонайа уонна бэлиитикэни уларытааччыта этэ, кини Токугава сегунаата охтон эрдэҕинэ улахан сабыдыаллааҕа. Йокой Кумаомтоҕа төрөөбүт самураай этэ, Эдо куоракка 1839 үөрэххэ ыыппыттар, онно сылдьан уларытыыны киллэрэр санаалаах Мито Домен дьонун кытта алтыспыт. Кумаотоҕа төннөн баран Неоконфуцианство идиэйэлэрин тарҕаппыт. 1857 сыллаахха кинини Эчизен «даймира» Мацудайра Ёсинага ыҥыран бэйэтин сүбэһитинэн анаабыт. Үрдүктүк сыаналаммыт эрээри 1869 сыллаахха өлөрүллүбүт.

Мэйдзи уларыта тутуута уларыт

 
Сайгэ Такаморины осадалааһын кэмигэр утарыласпыт Дьоппуон импиэрийэтин аармыйатын Кумамото гарнизонун эппиһиэрдэрэ, 1877
 
Генерал Тани Татейки

Маннык сабыытыйалар буолбуттара Бакумата, Мэйдзи (1868), Хан тиһигин суох гыныы (1871) уонна Сатсума бастаанньата (1877). 1876 сыллаахха Кумаоато префектура диэн билиҥҥи аата баар буолбута.

Каста тиһигин ууратыы туһунан ыйаах 1876 сыллаахха тахсыбыта, самураайдар кыыһырбыттара. Саиго Такамори (Saigō Takamori), Мэйдзи уларыта тутуу дьоруойа уонна көҕүлээччитэ Мэйдзи киин бырабыыталыстыбатыттан тахсан Кагосимаҕа төннүбүтэ.

Satsuma Rebellion уларыт

1877 сыллаахха Сацума аармыйата Кумамотоҕа кэлбитэ, ол эрээрри икки ый куорраты кыайан ылбакка осадалаабыта. Аармыйа кэлиэн иннинэ тулалыыр сэлиэнньэни барытын уоттаан кэбиспиттэрэ. Кумамото заамагын көмүскээччилэр тойоннорро Тани Татейки этэ, кини Тайваньнааҕы экспедицияҕа кыттыбыт этэ (1874).

Административнай тыырыллыыта уларыт

Кумамото префектуратыгар 14 куорат уонна 9 уезд баар (23 бөһүөлэк уонна 8 сэлиэнньэ).

Куораттар уларыт

Куораттар:

Уезстар уларыт

бөһүөлэктэр уонна сэлиэнньэлэр уезстарга:


Көлө уларыт

Тимир суол уларыт

Тырамбаай уларыт

Массыына суоллара уларыт

Түргэн уонна төлөбүрдээх суоллар уларыт

  • Кюсю Экспрессвэй (Kyushu Expressway)
  • Минами-Кюсю ЭкспрессВэй (Minami-Kyūshū Expressway)
  • Кумамото Амакуса суола (Kumamoto Amakusa Road)

Судаарыстыба суолталаах суоллар уларыт

Пуортара уларыт

Паром уларыт

Аэропортараt уларыт

Үөрэх уларыт

Университеттара уларыт

Судаарыстыбаннай уларыт

Уопсастыбаннай уларыт

Чааһынай уларыт

Успуорт уларыт

 
Roasso Kumamoto franchise stadium in KKWing of Kumamoto

Маннык успуорт хамаандалара префектуураҕа олоҕуран дьарыктаналлар:

  • Идэтийбит:
    • Roasso Kumamoto - эр киһи футбола J League Иккис дивизион
    • Blaze Kumamoto - эр дьон association football
    • Mashiki Renaissance Kumamoto - дьахталлар футболларын ассоциацията
  • Любителлэр:
    • Kumamoto Golden Larks - бэйсбол

Биллэр дьоно уларыт

Халыып:Unreferenced section

Быһаарыылар уларыт

  1. Nussbaum, "Provinces and prefectures" in Халыып:Google books.