Псков уобалаһа

Псков уобалаhын былааҕа Псков уобалаһын гиэрбэтэ
Псков уобалаhын былааҕа Псков уобалаһын гиэрбэтэ
Киин куората Псков
Иэнэ 55 300 км²
Дьонун ахсаана 696 392 (2009)
Федеральнай уокуруга Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Экономическай оройуона Соҕуруулуу-Арҕааҥҥы
Ил тыла Нуучча тыла
Губернатор Андрей Турчак
Уобалас сэбиэтин Бэрэстээтэлэ
Кэм зоната MSK (UTC+3, сайын UTC+4)

Псков уобалаһа, (Нууччалыы: Псковская область) - Российскай Федерация субъега. Киин куората — Псков.

Тэриллибитэ Атырьах ыйын 23-кэ, 1944-үс сылга.

Кирбиилэһэр – Лениград, Новгород, Тверь, Смоленскай уобаластары, уонна үс омук госудаарствалары кытта – Эстония, Латвия уонна Белорусия.

География уларыт

Уобаласка үс тыһыынчаттан тахса күөл баар, Европаҕа кэриҥинэн үһүс улахан – Чудской күөл.

История уларыт

910-ус сылтан, 1348-ыс сылга диэри, уобалас сиригэр Псков княжествота баар эбит (Новгород састаабын иһигэр).

1348-ыс сылга Новгородтан автономияны ылан, аны Псков республиката буолбут.

1510-ус сылтан ыла Улуу Москва княжествотын (оччотооҕу Россия) иһигэр.

Демография уларыт

Псков уобалаһа – саамай депопупяцияланар регион. Эдэр ыччат атын дойдуларга көһөрө, оҕолор төрөөһүннэрэ аччааһын, нэһилиэнньэ кырдьыыта, улуу аҕа сэрии содуллара – ити фактордар бары дьайыыллар. Холобура, 1926 сыл биэрэпиһинэн, билиҥҥи уобалас сиригэр 1 мөл. 768 тыһ. киһи олорбут; 1990-ус сылга номнуо 844 тыһ. ; билигин (2008 сылга), уобаласка 705 эрэ тыһыынча киһи баар.

Тоҕуһуонус сыллардаахха, уобаласка учуонайдар «Россия депопуляциятын киинэ» диэн хос аат биэрбиттэр.

Омуктар 2002-ис сылга,
ахсааннара. (* Архыыптаммыт 2011, Алтынньы 10 күнүгэр.)
Нууччалар 717 101 (94,3 %)
Украиннар 12 471 (1,6 %)
Белорустар 9 664 (1,3 %)
Цыгааннар 3 220 (0,4 %)
Эрмээннэр 2 270 (0,3 %)
Татаардар 1 499 (0,2 %)
Азербайдьааннар 1 319 (0,2 %)
Эстонестар 1 122 (0,1 %)
Тыһыынчаттан тахса ахсааннаах омуктар көрдөрүлүбүттэр.

Быһаарыылар уларыт

Сигэлэр уларыт