Ротари Интернешнл

Ротари Интернэшнл (ааҥл. Rotary International) — Аан дойдутааҕы государствоттан тутулуга суох ассоциация. Ротари-кулууптар бэйэлэрин политикаттан, итэҕэлтэн тутулуга суох көмө оҥорор организациянан ааҕыналлар. Ханнык баҕар дойдуга нацияттан, расатыттан, итэҕэлиттэн уонна политикаҕа сыһыаныттан аһаҕас кулууп. Rotary International этэринэн Аан дойду үрдүнжэн 33000 кулуупка 1,2 мөл киһи кыттыыны ылар.

Ротари сүрүн девиһа: «Сулууспалааһын бэйэбинээҕэр үрдүк» (ааҥл. Service above self), иккис девиһинэн: «Ордуктан ордук сулууспалыыр киһи, элбэхтэн элбэҕи ылар» (ааҥл. They benefit most, who serve best).

Историята

Кулууп бастакы отделениета 1905 сыллаахха олунньу 23 күнүгэр АХШ-ка, Чикаго куоракка аһыллыбыт Пол Харрис диэн адвокат уонна кини 3 доҕоро буолан тэрийбиттэр. «Ротари» диэн аат кулууп чилиэнин офиһыттан атын чилиэн офиһыгар көһө сылдьан мунньахтыылларын иһин иҥэриллибит. Бастакы клуб аата «Клуб Чикаго №1».

1910 с. Пол Харрис клуб президенынан талыллыбыт. Ону тэҥэ икки девизтарын тыллара баар буолбут.

1929 с. Далластаа5ы конвенция5а бэлиэлэрин талбыттар: 24 тиистээх эргимтэ.

Россияҕа бастакы Ротари клубтар Москваҕа уонна Санкт-Петербурга 1990 с. оччотооҕу дойду президенэ Михаил Горбачев өйөбүлүнэн арыллыбыттар. Билигин дойду үрдүнэн 90 кулууп баар, Нарьян-Маартан Краснодарга дылы, Санкт-Петербургтан Камчаткаҕа дылы.

Ротари клубка чилиэн буолуута

«Ротари» клуб чилиэннэрэ ротарианецтар диэн ааттаналлар. Докумуоннартан сылтаатахха, клуб сүрүн сыала-соруга професиионаллары уонна урбаанньыттары түмэн гуманитарнай проектары оҥоруу, професионаллар эйгэлэригэр үрдүк этика стандартын тутуһууну сайыннарыы уонна Аан дойду үрдүнэн эйэни олохтооһунAbout us. Тургутулунна 26 Тохсунньу 2010. Төрүт сириттэн архыыптанна 27 Олунньу 2012..

«Ротари» сиэрэ кулуубка саҥа чилиэннэри ылыытын чуолкайдык быһаарар. Ротарианец, саҥа кандидаты кытта билсиһиннэрээччи (Сүбэһит), членство улаатарын туһугар уонна Ротари сайдыытыгар улахан оруолу оонньуур. Кандидатураны Ротари-кулууп Сэкирэтээрин кытта билсиһиннэрэртэн ураты Сүбэһит эбиитин өссө оҥоруохтаах:

1. кандидат курдук билсиһиннэриэн иннинэ икки-үс мунньахха сырытыннарыахтаах;
2. биир-икки мунньахха кандидаты кытта сылдьыахтаах;
3. хас нэдиэлэ ахсын ый устата саҥа ротарианеһы кулууп атын чилиэннэрин кытта билиһиннэриэхтээх;
4. саҥа ротарианеһы Сүбэһит атын чугастааҕы Ротари-клуб мунньахтарыгар көьүппүт күнүн оннутугар сырытыннарыахтаах, иннэ гынан тэрилтэ хайдах үлэлиирин көрүөхтээх уонна эйэ, доҕордоһуу эйгэтин билиэхтээх;
5. саҥа ротарианеһы кини кэргэнин эбэтэр оҕонньорун кытта Ротари-кулууп общественнай мероприятияларыгар сылдьыахтаах;
6. саҥа ротарианец уонна кэргэнэ, Сүбэһити кытта, окружной конференцияҕа сылдьарыгар көмөлөһүөхтээх;
7. саҥа ротарианецка дьиҥнээх доҕор уонна сүбэһит буолуохтаах, иннэ гынан саҥа ротарианец Ротари-кулууп үлэтигэр көхтөөхтүк кыттыахтаах.

Структурата

Кулууп үлэтин салайыытынан, Ротари Интернешнл конституциятынан, президент уонна кулууп Сэбиэтэ дьаһайар, сыл ахсын солбуйса-солбуйса. Президент уонна кулууп Сэбиэтэ биир ротарианскай сылга талыллар. Ротарианскай сыл от ыйын 1 саҕаланар уонна бүтэр. Президени кытта тэҥҥэ президент-утумнааччы талыллар — эһиил президент буолар киһи. Инник гынан солбуйуу үлэтэ сыл ахсын оҥоһуллар.