Халыып:Бу күн:06-28

Бэлиэ күннэр

Аан дойдутааҕы Түмэт урбаанын күнэ (ааҥл. Social Business Day). Түмэт урбаанньыттар бастыҥ соруктара — тус бэйэ байыыта буолбакка, уопсастыба сайдыытыгар, ордук сиэрдээх буоларыгар туһуланар, тиийиммэт-түгэммэт дьоҥҥо көмөлөһүү буолар.

Түбэлтэлэр

• 1569 — Люблиннааҕы уния түһэрсиллибит, Польша уонна Литва холбоспуттар. Нуучча Саарыстыбатын утары сэриигэ кыайтаран иһэр Улахан Литва Княжествота Польша Королевствотын кытта сойуустаспыт уонна түмүгэр сэриини кыайбыт. Ол туһугар Украинаҕа бас билэр киэҥ сирдэрин Польшаҕа биэрбит.
• 1733 — Хаһаах полковнига Борис Серединин Саха сирин бойобуодатынан анаммыт. Кини бу солоҕо 1733 сыл ахсынньы 28 күнүгэр дылы сулууспалаабыт.
• 1743 — Майор Иван Остяков Саха сирин бойобуодатынан анаммыт. Кини бу солоҕо 1743 сыл балаҕан ыйын 19 күнүгэр дылы сулууспалаабыт.
• 1754 — Коллежскай асессор Иван Лесли Саха сирин бойобуодатынан анаммыт. Кини бу солоҕо 1759 сыл тохсунньу 1 күнүгэр дылы сулууспалаабыт.
• 1911 — Египеккэ Нахла диэн сиргэ Марстан кэлбит метеорит түспүт. Бу метеорикка уу уонна органика сылыктара бааллар.
• 1914 — Серб националиһа Гаврило Принцип Австро-Венгрияҕа император буолуохтаах эрцгерцог Франц Фердинанды өлөрбүт, бу Аан дойду бастакы сэриитин саҕалыырга сылтах буолбут.
• 1919 — Версааллааҕы сөбүлэҥ түһэрсиллибит, Аан дойду бастакы сэриитин бүтүүтэ.
• 1933 — Москубаҕа сыгааннары тутан хаайыы уонна атын сиргэ көһөрүү саҕаламмыта (5 эшелонунан 5470 киһини Арҕаа Сибииргэ депортациялаабыттара).
• 1940 — Сэбиэскэй Сойуус Кыһыл аармыйатын чаастара Бессарабияҕа (билиҥҥи Молдова) уонна Хотугу Буковинаҕа (билигин Украина сорҕото) киирбиттэр. Бу сирдэри ССРС Румынияттан былдьаабыта. Румыния бастаан мобилизация биллэрэн сэриилэһээри гынан баран, сирдэрин биэрэргэ күһэллибитэ.
• 1967 — Израиль Илиҥҥи Иерусалимы аннексиялаабыт. Бу Иерусалим куорат сорҕотун 1948 сыллаахха Трансиордания диэн Британия протектората (кэлин тутулуга суох буолбута уонна Иордания диэн ааттаммыта) былдьаабыта. Илиҥҥи Иерусалим үгүс олохтоохторо билигин да Израиль гражданствотын ылбакка олороллор. Аан дойду судаарыстыбалара Иордания да, Израиль да аннексияларын билиммэтэхтэрэ.

Төрөөбүттэр

• 1577 — Петер Паул Рубенс, уруhуйдьут.
• 1712 — Жан Жак Руссо төрөөбүт, Франция, философ уонна публицист.
• 1940 — Мухаммад Йунус, Бангладеш банкира, экономика профессора, дьадаҥыларга иэс биэриини сайыннарбытын иһин Нобель эйэ бэриэмийэтин 2006 сыллааҕы лауреата буолбута.
• 1944 — Пальмира Петрова, CӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, медицина билимин доктара, профессор.
• 1956 — Лилия Винокурова история билимин кандидата, Арассыыйа билимнэрин Академиятын Сибиирдээҕи салаатын үтүөлээх бэтэрээнэ

Өлбүттэр

• 1928 — Иннокентий Сивцев — Мытыйыкы (1870 төр.) — XIX бүтүүтүгэр, XX үйэ саҥатыгар үөскүү сылдьыбыт дэгиттэр талааннаах саха киһитэ. Ордук худуоһунньук, иконописец, таҥара дьиэтин тутааччы быһыытынан биллэр, географияҕа уонна краеведениеҕа сыһыаннаах чинчийиилэрэ сыдьааннарын архыыбыгар харалла сыталлар.