2014 сыл

2014 сыл — биһиги эрабыт 2014-с сыла, XXI үйэ 14-с сыла, 2010-с сылларга 5-с сыл.

Түбэлтэлэр

Олунньу

• Олунньу 7—23 күннэрэ — Сочига (Россия) XXII кыһыҥҥы Олимпийскай оонньуулар буолбуттара.
• Олунньу 18 — Киевкэ майдаан кэмигэр турук эмискэ сытыырхайбыт, утарыта турсуу түмүгэр 80-ча киһи үс хонук иһигэр өлбүтэ.
• Олунньу 20 — Киевкэ Евромайдаҥҥа бастакы хаан тохтубут, уонунан ахсааннаах демонстрааннары ытан өлөрбүттэр (сорохторун сарайтан снайпердар).
• Олунньу 22 — Украина Үрдүкү Раадата 328-0 куоластааһынынан дойду бэрэсидьиэнин Виктор Януковиһы солотуттан устубут. Евромайдан сүрүн сыала ситиһиллибит.

Кулун тутар

• Кулун тутар 8 — Кытайга көтөн испит 239 киһилээх Малайзия Boeing 777-200ER сөмүлүөтэ сураҕа суох сүппүт.
• Кулун тутар 16 — Кырыымҥа референдум буолбут, ол түмүгүнэн Кырыым Арассыыйа састаабыгар киирбит.
• Кулун тутар 18 — Арассыыйа уонна Кырыым түмэннэрэ холбоһуу туһуна сөбүлэҥи бигэргэппиттэр.

Балаҕан ыйа

• Балаҕан ыйын 14 күнэ — Саха Сирин баһылыгын, Ил Дарханы, талыы күнэ.

Алтынньы

• Алтынньы 8 — Эбола ыарыытыттан АХШ-ка бастакы киһи өлүүтэ тахсыбыт.
• Алтынньы 24 — Кытай Чанья 5-T1 диэн космос хараабыла көппүт. Ыйы эргийэн ситиһиилээхтик төннүбүтэ.
• Алтынньы 30 — Швеция Палестинаны туспа судаарыстыба быһыытынан билиммит бастакы Европа Сойууһун чилиэнэ буолбут.

Сэтинньи

• Сэтинньи 12 — Европатааҕы Космос Агентствотын Фила диэн түһэриллэр аппарата Розетта зондтан арахсан 67P / Чурюмов-Герасименко кометатыгар ситиһиилээхтик олорбут. Бу түгэн аан дойду устуоруйатыга бастакытын киһи оҥорбут аппарата комета ньууругар үктэниитинэн буолар.

Ахсынньы

• Ахсынньы 3 — Дьоппуон космоска ааҕыныстыбата (JAXA) астероидтан таас ылан Сиргэ аҕалыахтаах Hayabusa2 диэн хараабылы 6 сыллаах айаҥҥа ыыппыт.

Өлбүттэр

• Алтынньы 5 — Юрий Любимов (1917 төр.), тыйаатыр режиссёра уонна артыыһа, Таганка тыйаатырын уус-уран салайааччыта, Арассыыйа норуодунай артыыһа.

• Ахсынньы 17 — Игнатий Каратаев — саха тылын учуобунньуктарын ааптара, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, педагогика билимин хандьыдаата, С. Новгородов аатынан бириэмийэ лауреата, Бүлүү улууһун ытык киһитэ.