Григорьев Марк Петрович
Григорьев Марк Петрович — математик учуонай, учуутал, төрүччү чинчийээччи (генеалог), Саха сирин үс нэһилиэгин Ытык киһитэ.
Дифференциальнай уравнениеларынан дьарыктанар, физико-математическай билим хандьыдаата. ХИФУ математикаҕа инстутуутун дассыана.
1945 сыллаахха тохсунньу 27 күнүгэр Кэбээйи улууһун I Лүүчүн нэһилиэгэр төрөөбүт. Эһэтэ Тыппаҥ Охонооһой диэн киһи эбит. Аҕата Охонооһой үһүс уола Бадык Бүөтүр (03.05.1908-12.07.1985 сс.), ийэтэ — Кэтээччинтэн Омукчаан Саппырыан кыыһа Мотуруона (14.11.1918-04.11.1982 сс.). Төрөппүттэрэ уон оҕону төрөппүттэриттэн үс оҕо кыра саастарыгар өлбүттэр. Марк бу ыал улахан оҕолоро.
1963 сыллаахтан СГУ физмат факультетыгар математика салаатыгар үөрэммит. 1967-1970 сс. ЛГУ аспирана. 14.06.1984 с. хандьыдаат диссэртээссийэтин "Устойчивость и периодические решения некоторых классов систем дифференциальных уравнений в критических случаях" диэн тиэмэҕэ көмүскээбит. 1989 сылтан СГУ/ХИФУ дифференциальнай тэҥнэбиллэр кафедраларын дассыана. 40-тан тахса билим бэчээтигэр тахсыбыт үлэлэрдээх.
Иллэҥ кэмигэр төрүччү оҥоруунан дьарыктанар, Лүүчүннэр төрүттэрин туһунан кинигэ ааптара.
Библиография
уларытКинигэлэрэ:
уларыт- Григорьев М.П., Ионов С.С. Лүүчүннэр үйэлэр аҥааттар аартыктарынан. Дьокуускай: Бичик, 2003.
- Григорьев М.П. Мукучу нэһилиэгин былыргытыттан. – Дьокуускай, 2006.
- Семенова Г.Е., Григорьев М.П. Софронов Егор Трофимович (Биоблиографический указатель). – Изд. ЯГУ, 2006.
- Григорьев М.П., Максимов П.С. Өбүгэлэрбит омоон суолларынан. – Дьокуускай, Бичик, 2008.
- Григорьев М.П. Модут нэһилиэгэ. – Дьокуускай, ХИФУ издательскэй дьиэтэ, 2011.
- Михайлова Татьяна Николаевна, Григорьев Марк Петрович, Им Ия Николаевна, Андреева Дария Алексеевна. Столетний юбилей Первого Лючинского наслега. – Якутск: РГ. Ректайм, 2012.
- Иванов В.И., Павлов С.П., Григорьев М.П. Куокуйдар. Кимтэн кииннээхпитий, хантан хааннаахпытый. – Дьокуускай: Көмүөл, 2012.
- Максимов П.С., Григорьев М.П.Аймахтары анаардахха, уруулары сурастахха. Дьокуускай: Бичик, 2012.
- Григорьев М.П., Максимов П.С. Тыайалар. – Дьокуускай, ООО “ЦИКЛ”, 2013.
- Васильев В.И., Григорьев М.П., Дмитриева М.П., Осипова М.В. Бастакы Үөдүгэй: ааспыты аҕыннахха, умнуллубуту сөргүттэххэ. Дьокуускай, 2013.
- Ильин Н.И., Григорьев М.П. Ревизские сказки. Переписные листы Якутской области Малтанского наслега Кангаласского (Западного-Кангаласского) улуса с 1795 по 1928 гг. ИП Скобелев О.А., 2013.
- Аксаков А.С., Васильев В.И., Григорьев М.П., Дмитриева М.П. Күүлэттэр: урукку дьыллар уорҕаларыгар. – Дьокуускай, ХИФУ издательскэй дьиэтэ, 2014.
- Григорьев М.П. Үөһээ Бүлүү суруйааччыларын төрүччүлэрэ. – Дьокуускай, Компания “Дани Алмас”, 2015.
- Николаев В.Ф., Григорьев М.П. Кырыкый. Удьуор утумун сонордоон. ОАО “Медиа холдинг Якутия”, 2016.
- Григорьев М.П., Винокурова Т.Е. Маҥаастар. ОАО “Медиа холдинг Якутия”, 2018.
- Колтовской П.С., Григорьев М.П. Олох уһун суолунан. – Дьокуускай: ООО “Типография СМИК”, 2019.
- Григорьев М.П., Колтовской П.С., Павлов А.А. Үс Бүлүү айдарыылаахтара. – Дьокуускай: Бичик, 2019.
- Григорьев М.П. Үс Бүлүү албан ааттаахтара. – Дьокуускай, ХИФУ издательскэй дьиэтэ, 2020.
- Григорьев М.П., Алексеев В.И. Маһары Бозеков Кэбээйитээҕи, Горнайдааҕы сыдьааннара. – Бэрдьигэстээх, 2021.
- Григорьев М.П. Учуонай математиктар төрүччүлэрэ. – Дьокуускай, Дани Алмас, 2021. - 560 с. ил., портр.
- Григорьев М.П., Павлов А.А. Алыһардаах Аана. – Дьокуускай, Айар, 2022.
- Григорьев М.П. Учуутал – реабилитатор Галина Григорьева. – Дьокуускай, ХИФУ издательскэй дьиэтэ, 2022.
- Алексеев В.И., Григорьев М.П. Норуодунай суруйааччылар төрөппүттэрэ Бүөтүстээх Маарыйа. – Бэрдьигэстээх, 2024.
Кинигэлэргэ киирбит ыстатыйалара:
уларыт- Б.Т.Гоголев, М.Т.Гоголева. Олоҥхоһут Доропуун. – Дьокуускай, 2007. П.С.Максимов, М.П.Григорьев. Төрүт өбүгэлэрбит олохторо. – 7-8 с.
- Иванов В.И., Павлов С.П., Павлова В.Г. Куокуй. – Дьокуускай, Бичик. П.С.Максимов, М.П.Григорьев. Кулубалар. 67-73 с.
- Яковлева А. И., Тимофеева Т.Т. Күн сирин Айыытын ойууна. – Дьокуускай, 2010. П.С.Максимов, М.П.Григорьев. Владимир Алексеевич Кондаков төрдө-ууһа. 34-43 с.
- Аммосова М.С., Афанасьева В.И., Васильева Н.В., Трофимцев Ю.И. Василий Иванович Васильев: ученый, учитель, организатор. М.П.Григорьев. Родословная Василия Ивановича Васильева. – 20-34 с.
Ону таһынан 50-ча биллиилээх дьон төрүччүлэрин туһунан ыстатыйалара "Чолбон", "Күрүлгэн" сурунаалларга тахсыталаабыттара.
Дьиэ кэргэнэ
уларытКэргэнэ Өлүөхүмэ Токотуттан төрүттээх Корнилова Галина Гаврильевна (04.08.1945-14.07.2021 сс.), икки оҕолоох:
- уола Гавриил (1968 с.т.), кэргэнэ Местникова Анастасия Викторовна (1977 с.т), сиэнэ Таня (2005 с.т.);
- кыыһа Надежда (1976 с.т.), кэргэнэ Егор Климович Мартынов (1976 с.т.) этэ, үс оҕолоох: Стас (1996 с.т.), Таисия (2010 с.т.), Эльдар (2014 с.т.).
Наҕараадалара, ытык ааттара
уларыт- РФ үрдүкү идэтийэн үөрэхтээһин ытык үлэһитэ (Почетный работник высшего прфессионального образования Российской Федерации, 25.11.2002)
- Учууталлар учууталлара (29.11.2004)
- ХИФУ бэтэрээнэ (Почетный ветеран СВФУ, 25.03.2015)
- «Үлэ бэтэрээнэ» (2010)
- Кэбээйи улууһун I Лүүчүн нэһилиэгин Ытык киһитэ
- Кэбээйи улууһун II Лүүчүн нэһилиэгин Ытык киһитэ
- Үөһээ Бүлүү улууһун Далыр нэһилиэгин Ытык киһитэ
- “Методист Якутии” бэлиэ (2022).
Эбии маны көр
уларыт- Биллибэт дьылҕалаах Лүүчүннэр, "Кэскил" хаһыат, от ыйын 13, 2018