Сумнаҕын
Сумнаҕын, элбэх хапталҕаннаах былыргы дьон олоро сылдьыбыт сирэ. Мочанов Ю.А. 1964 сыллаахха Алдан өрүс хаҥас салаатын төрдүгэр булбута.
Палеолит этабын туоһулуур балай да элбэх матарыйаал көстүбүтэ. Олорго олоҕуран Сумнаҕын култуурата ойууламмыта.
Сумнаҕыҥҥа дьоннор 10,5 — 6 тыһ. сыл нөҥүө олоро сылдьыбыттар. Енисей өрүс диэккитэн кэлбиттэр диэн быһаарыллыбыта. Сүрүн дьарыктарынан тайаҕы, табаны уонна кулааһайы бултааһын этэ.
7 — 6 тыһ. сыл нөҥүө Байкаалтан саҥа дьон кэлэн сумнаҕыннары хоту диэкки саҕарыппыттара, сорохторун ассимиляциялаабыттара.
Ассимиляцияҕа бэриммэтэхтэр 6 тыһ. сыл нөҥүө Аляскаҕа көспүттэр диэн сабаҕалыыллар. Эскимостар уонна алеуттар төрүттэрэ буолаллар.
Ылыллыбыт сирэ
уларыт- Энциклопедия Якутии, Якутск, 2000 г.