Уринотерапия

Уринотерапия диэн иигинэн эмтэнээһин. Дьон былыр-былыргыттан иик улахан эмтээҕин билэллэрэ. Ол билиилэрин суола-ииһэ народнай медицинаҕа ордон кэлбит. Тибет ламалара бэйэлэрин доруобуйаларын бөҕөргөтөөрү ииктэрин элбэхтик иһэллэрэ биллэр. Былыргы Греция муударай өйдөөхтөрө бааһырбыттары эмтииргэ ииги туһаналлара. Цыганнарга иик эмтиир свойстволааҕа үгүс үйэлэргэ биллэр.

Былыргы 1695 сыллааҕы кинигэттэн быһа тардыы: “Ииги киһиттэн уонна түөрт” атахтаах үгүс кыыллартан, сүөһүлэртэн ылаллар, онуоха врачтар чуолаан киһи иигин эмкэ итиэннэ аптекаҕа туһаналлар. Эр киһи уонна дьахтар ииктэрэ сылаас, салыҥа суох, суураллар, ырааһырар, иһиллэр, сытыйбат.

Иигинэн эмтэниини Джон Армстронг аан бастаан бэйэтиттэн саҕалаабыта. Аан дойду маҥнайгы сэриитин сылларыгар врачтар кинини сэллигинэн ыалдьыбыт диэн диагнозтаабыттара.

Аан тыл

Сир шарын бары норуоттарын народнай эмчиттэрин опыттара көрдөрөрүнэн, эт-хаан бэйэтэ оҥорон таһаарар дэгиттэр үчүгэй эминэн иик (урина эбэтэр лат. urina) буолар.

Биһиги дойдубутугар научнай уринотерапияны төрүттээччинэн профессор А. А. Замков буолар. Кини бу үйэ 30-с сылларыгар Москваҕа уринотерапия научнай-чинчийэр буолбута. Бу бэртээхэй талааннаах врач туһунан биһиги билиибит олус татым, ол эрээри кини былыргы эмчиттэр, йогтар үлэлэрин кичэллээхтик үөрэппитэ, нуучча народнай уонна Тибет медициналарын, XVII–XIX үйэлэрдээҕин кичэллээхтик үөрэппитэ. Кини ииги бэрт өрдөөҕүттэн оһоллонууга, биигэ быстыыга, харах ыалдьыытыгар, ас буһарар органнар үлэлэрэ кэһиллиитигэр туһаммыттар эбит диэн түмүккэ кэлбитэ. Урина эти-хааны бөҕөргөтөр, сөтөлү тохтотор, тымныйыыттан түргэнник өрүһүйэр, нервэни уоскутар, лиистиги суох гынар. Кини хат дьахтар иигиттэн гравидан диэн эми оҥорбута. Ону киһиэхэ килилэрдэххэ настроение көтөҕүллэр, өй-санаа дьэҥкэрэр, аҕылааһын уонна сүрэх түргэнник тэбиитэ аҕыйыыр. Профессор А. А. Замков бэйэтин научнай үлэлэригэр гравидан соһумар өлүүттэн быыһыан, киһи үйэтин уһатыан, кырдьыыны бытаардыан сөбүн ыйбыта. Оҕо рахиттааһына, гормоннар кэһиллилэрэ, эр киһи ууһатар органнарын мөлтөөһүннэрэ, нервнай система айгырааһына иигинэн эмтээтэххэ кыайтараллара көстүбүтэ.

Онон уринотерапия историятын кылгастык ырытыыттан былыр-былыргыттан аан дойду норуоттара ханнык баҕарар ыарыыны эмтииргэ уринаны киэҥник туттубуттар эбит диэн түмүктүөххэ сөп.

Уринаны туттуу көрүҥнэрэ

• Таска туттуу-ииктээх маарыланнан, компреһынан эмтэниллэр.
• Иһирдьэ туттуу-уринаннан иһэн эмтэнээһин.

Түмүк

Иигинэн эмтэнэр киһи тус-бэйэтин уратыларын, үгэстэрин, кэмэлдьилэрин, кыаҕын хайаан да болҕомтолоохтук үөрэтэн билинэрэ, онтуларын учуоттанара наадалаах. Бу эмтэниигэ киһи бэйэтигэр врач буолуохтаах.

Уринотерапиянан эмтэнии саҕаланыа түөртэн итэҕэһэ суох хонук инниттэн бары атын эмтэри, процедуралары ылыы тохтотуллуохтаах. Иигинэн эмтэнэр кэмҥэ атын эми уонна арыгыны иһии букатын көҥүллэммэт.

Литэрэтиирэ

Тимофеев, Дмитрий Семенович. Лечебные свойства урины / Д. С. Тимофеев, К. Г. Башарин. - Якутск : Нац. кн. изд-во Респ. Саха (Якутия), 1992.