Эдьиий Дора

Эдьиий Дора (дьиҥ аата Кобякова Федора Иннокентьевна) (03.12.1959) – норуот эмчитэ.

Олоҕун олуктара

1959 сыл ахсынньы 3 күнүгэр Дьокуускай куоракка төрөөбүтэ. Аҕата, Дьяконов Иннокентий Иннокентьевич, Тыайаттан төрүттээх Кэбээйи орто оскуолатын бүтэрбит 14 оҕолоох ыал оҕото. Ийэтэ Васильева-Дьяконова Мария Тимофеевна Үөһээ Бүлүү Кэнтигиттэн төрүттээҕэ.

Дьиэ кэргэнин кытары Кэбээйи оройуон ойуурун-тыатын батан улэлиир, неби көрдүүр полевой партияны кытта сиртэн сиргэ көһөн сылдьаллара. Аҕалара Иннокентий Иннокентьевич экспедицияҕа моторииhынан улэлиирэ, массыына-трактор мотуорун өрөмүөннүүрэ, киэhээ киинэ көрдөрөрө. Ыал үс оҕолоро улаатан, оскуолаҕа киирэр саастара чугаhаабыта. Онон Дьяконовтар сахалыы тыллаах оскуолалаах тыа дьоно олорор сирин диэки тардыһан, Лүксүгүҥҥэ көһөн кэлбиттэрэ. Аҕалара «Холбос» кыылы (кырымахтаах хара саһылы) иитэр улахан фермаҕа механигынан улэҕэ киирбитэ. 4 кылаастаах оскуолаҕа оҕолор утуу-субуу киирэн уерэнэн барбыттара.

Ийэлэрэ Мария Тимофеевна улахан хаан баттааhыныттан 1969 сыллаахха ыалдьан өлбүтэ. Дора 10 саастааҕар икки кыра бырааттарын кытта ийэтэ суох хаалбыттара.

Оҕолорун үөрэттэрээри, оскуоланы батыhан аҕалара сиртэн сиргэ көһөн иhэрэ: Ньидьили куөл үрдүгэр турар Арыктаахха, онтон Чагда, Мукучу оскуолатыгар. Иккиhин кэргэннэнэн, Иннокентий Иннокентьевич эмиэ оҕоломмута, кэргэнин оҕолорунуун барыта сэттэ оҕолоох ыал буолбуттара.

Дора оскуолаҕа үөрэнэр сылларыгар аhаҕас эттээҕэ, ураты дьоҕурдааҕа биллэн барбыта. Аҕата оҕотун харыстаан, наhаа эрдэ этэ-хаана тулуйуо суоҕа диэн, кытаанах бобууга илдьэ сылдьыбыта. Алтыс кылааска тахсан баран Дора уҥуоҕунан уhулуччу улааппыта. Сүһүөхтэрэ ыалдьаллара, улааталлара. Бүлүү Дьөккөнүгэр Сиидэрэп диэн сахалыы эмчиккэ Кэбээйиттэн дьон барар буолбутугар эhэтэ Дьөгүөр оҕонньору (маачаха ийэлэрин аҕата) кытта көрдөрүнэн баран кэлтэ.

Оскуолатын бүтэрэрин эргин Дора айылҕаҕа дьарыгырар дьоҕура лаппа арыллан барбыта, ардаҕы-тыалы түhэрэр кыаҕын аҕатыгар биллэрбитэ. Ону барытын дьонтон кистииллэрэ.

Дора орто оскуоланы бутэрэн, Речной училищеҕа радист курсугар киирбитэ. Практикатыгар Ленанан, Саха сирин өрүстэринэн устубута. Практиката бүппүтүн кэннэ аҕата кыыһа ыалдьан ыҥыртаран ылбыта. Быраастар кини ыарыытын да, эмтэниитин да кыайан чуолкай быhаарбаттара. Ааспытын кэннэ, билигин сахалыы эттэххэ, ол Дора ураты айылгытыгар, дьарыгар киллэрэр «эттэтии» эбит. Кэлин Дора иис үөрэҕин бүтэрбитэ.

Дьиэ кэргэнэ

Василий Кобяковтыын ыал буолбуттара. Бастакы кыыстарын Марианна диэн ааттыыллар. Онтон Яна, түөрт сылынан Роза төрүүллэр.

Быһаарыылар

Эдьиий Дора / Н. И. Протопопова – Дьокуускай: Бичик, 2011. - 240с.