Яковлева Варвара Николаевна
Яковлева Варвара Николаевна (Ая Яковлева) — РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыыһа.
Олоҕун олуктара
уларыт- 1935 сыл ахсынньы 8 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Хаптаҕайыгар төрөөбүтэ.
- 1954 сыллаахха Дьокуускайдааҕы Муусука училищетын вокал салаатыгар киирбитэ. Үөрэнэ сылдьан Новосибирскай Муусука училищетыгар көһөрүллүбүтэ уонна 1959 сыллаахха бүтэрбитэ.
- 1959 сылтан Муусука уонна драма театрыгар үлэлиир
- 1961 сыллаахха Мусоргскай аатынан Ураллааҕы консерваторияҕа үөрэххэ барар.
Толорбут оруоллара
уларыт- Мадам Баттерфляй («Чио-Чио-Сан» Дж. Пуччини)
- Марфа («Царская невеста» Римскай-Корсаков)
- Флория Тоска («Тоска» Дж. Пуччини)
- Наташа («Русалка» А. Даргомыжского)
- Ярославна («Князь Игорь» Л. Бородин)
- Земфира («Алеко» С. Рахманинов)
- Татьяна («Евгений Онегин» П. Чайковскай)
- Микаэла (Кармен Ж. Бизе)
- Иоланта («Иоланта» П. Чайковскай)
- Недда («Паяцы» Р. Леонкавалло)
Меццо-сопрано партиялара:
уларыт- Доротея ("Доротея" Т. Хренников),
- Свояченица ("Майская ночь" Римскай-Корсаков).
Саха драматургиятын оруоллара
уларыт- Саргы ("Манчаары туһунан ырыа" Г. Комраков, Э. Алексеев),
- Айыы Куо ("Кыһыл ойуун" Г. Литинскай),
- Ньургуһун ("Лоокут уонна Ньургуһун" Г. Григорян),
- Сардаана ("Колыбельная" З. Степанов).
Өссө маны көр
уларыт- Баишева Ф. Необъятная гамма чувств. — «Социалистическая Якутия». — 1980. — 20 июня.
- Головнева Н. И. Варвара Яковлева Становление якутской профессиональной музыкальной культуры (1920—1985). — Новосибирск, 1994.
- Кириллина З. Когда у педагога есть пять "Т". — «Якутия». — 1999. — 9 февр.
- Кузьмина Е. Щедрость. — «Полярная звезда». — 1976. — № 2.
- Ларионова Д. Үтүөкэн киhилиин билистим. — «Саха Сирэ». — 1996. — От ыйын 16 к.
- Павлова З. И мастерство, и вдохновение. — «Социалистическая Якутия». — 1985. — 21 дек.
- Никитин П. В. Н. Яковлева. Мастера якутской сцены. — Якутск, 1985.
Ылыллыбыт сирэ
уларыт- Национальнай библиотека саайта Архыыптаммыт 2007, Алтынньы 12 күнүгэр.