Аанҕа (Байкаалга түһэр өрүс)

Аанҕа (Анга́) — Арассыыйа Иркутскай уобалаһыгар сүүрүгүрэр,  Байкал күөлгэ арҕаа өттүттэн түһэр өрүс (үрэх).

Аанҕа
Ханна түһэрий Байкал
Тардыытын дойдута Иркутскай уобалаhа
Уһуна 99 km
Бассейнын иэнэ 1010 km²
ГВР 16040000112116300000381

Сүнньүнэн уларыт

Ольхон оройуонун сиринэн устар[1]. эбэҥки уонна бүрээт тылларыттан «кыыл айаҕа», «айах», көспүт суолтаҕа  — «хапчаан», «аппа», «аҥхай»[2].  Приморскай систэн саҕаланар, алын сүүргэр сиһи быһа түһэр.

Устата — 99 км, тардыытын иэнэ — 1010 км²[3].  1960 сылтан 1999 сылга диэри кээмэйдээһин көрдөрбүтүнэн төрдүттэн 14 км сиргэ сылга ортотунан  2,64 м³/с ууну ороскуоттуур[4]. Төрдүгэр кэтитэ — 27 миэтэрэ, дириҥэ — 1,4 миэтэрэ, сүүрүгүн түргэнэ — 1 м/с. Байкаал Уус-Аанҕа диэн хомотугар түһэр. Өрүс үрдүгэр Куреть уонна Хурай-Нур дэриэбинэлэр, Ялга-Узур диэн өтөх (заимка) уонна оройуон киинэ —  Еланцы диэн сэлиэнньэ тураллар.

Уу реестрын дааннайдара уларыт

Арассыыйа судаарыстыбаннай уу реестра уонна РФ уу хайһаайыстыбатын оройуоннааһынын геоинформационнай систиэмэтин дааннайынан[3]:

  • Тардыытын уокуруга — Ангара-Байкааллаҕы
  • Өрүс тардыыта — Байкаал күөл орто уонна хотугу өттүн үрэхтэрэ. 
  • Уу хаһаайыстыбатын учаастага  — Ангара өрүс тардыытын илиҥҥи кирбиититтэн Баарҕыдьын өрүс тардыытын хотугулуу-арҕаа кирбиитигэр диэри, Байкаал орто уонна хотугу өттө.

Быһаарыылар уларыт

  1. Анга. Публичная кадастровая карта. Тургутулунна 29 От ыйын 2013.
  2. Мельхеев М. Н. Географические названия Восточной Сибири. Иркутская и Читинская области. — Иркутск: Восточно-Сибирское книжное издательство, 1969. — 120 с.
  3. 3,0 3,1 «Анга» — информация об объекте в Государственном водном реестре.
  4. Anga At Yelantsy. Статистика на сайте R-ArcticNET. Тургутулунна 29 От ыйын 2013.

Сигэлэр уларыт

  • Лист картыN-48-106 Сахюрта. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1981 год. Издание 1987 г.
  • Лист карты N-48-117 Еланцы. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1982 год. Издание 1987 г.
  • Лист карты N-48-118 Тонта. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1981 год. Издание 1987 г.