Данилов Софрон Петрович: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Данилов Софрон Петрович''' - — (19.04.1922 - — 07.09.1993) - — Саха норуодунай суруйааччыта, биллиилээх общественнайуопсастыбаннай диэйэтэл, РФ култууратын үтүөлээх диэйэтэлэ, М. Горькай аатынан РСФСР уонна П. Ойуунускай аатынан СӨ литературнай бириэмийэлэрин лауреаата, ССРС суруйааччыларын сойууһун уонна ССРС КГБ-тын бириэмийэтин лауреаата, Саха хомсомуолун бириэмийэтин лауреаата. ССРС суруйааччыларын сойууһугар [[1949 ]] с. киирбит.

БилигинАрҕаа Хаҥалас улууһугар билигин [[Горнай улууһа|Горнай улууһугар]] киирэр [[Мытаах]] сэлиэнньэтигэр [[1922]] сыл [[муус устар 19]] күнүгэр төрөөбүт. Саха1929 университетынс. Бор бастакы сүһүөх оскуолатыгар киирбит. 1940 с. Дьокуускайдааҕы педогогика рабфагын бүтэрэн педагогика институутугар үөрэнэ бүтэрбиткиирбит. 1941-42 сс. армияҕа сулууспалаабыт, онтон доруобуйатынан сыыйыллан төннөн кэлэн Уолбут 7 кылаастаах оскуолатыгар учууталлаабыт<ref>Саха саарыннара. Хомуйан оҥордулар Л.Г.Николаев, А.Г.Николаев, Ф.Э.Данилов. — Дьокуускай: «Кудук», 1998, ISBN 5-7863-0122-2</ref>. Элбэх сыл суруналыыстаабыт уонна иитэ-үөрэтэр үлэҕэ сылдьыбыт. 1979  с. былСаха председателемсирин правлениясуруйаачыларын СПсойууһун Якутиибырабылыанньатын ибэрэстээтэлэ секретарем СПуонна РСФСР суруйааччыларын сойууһун сэкэрэтээрэ.

[[1938]]  с. ырыа буолбут хоһоонноро биллибиттэр. «Сүрэх тэбэрин тухары», «Киhи биирдэ олорор», «Сказание о Джэнкире» ромааннара, «Манчаары», «Дьону үөрдэ сылдьаары», «Уот», «Бааһына» сэһэннэрэ, кэпсээннэрэ, «Сахалар ааттарыттан» драама - — саха литератууратыгар биллэр көстүүлэр.

Софрон П.Данилов элбэх айымньылара нуучча уонна атын омук тылларыгар тылбаастанан тахсыбыттара.

С.Данилов - — публицист уонна литературнай критик. Орто оскуола литератуураҕа бырагыраамматын уонна учебнигын ааптара.

Төрөөбүт омугун санаата өрөгөйдүүрүгэр, национальнай култуура тиллэригэр өрөспүүбүлүкэ суверенитеттанарыгар бэйэтин сүүнэ кылаатын киллэрбитэ. 1992 сыллаахха Саха омугун Кэнгириэһин Сүбэтин бэрэстээтэлинэн талыллыбыта.

Үлэ Кыһыл Знамята, Норуоттар доҕордоһууларын, иккитэ Бочуот Знаага уордьаннарынан уонна мэтээллэринэн наҕараадаламмыта. ССКП XXVI сийиэһин дьокутаатынан, САССР Үрдүкү Сэбиэтин хас да ыҥырыытыгар дьокутаатынан талыллан үлэлээбитэ.

Софрон Данилов аатынан Горнай улууһун Дьикимдэтээҕи орто оскуолата, Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтин уулуссата, Өлүөнэтээҕи холбоһуктаах пароходство теплохода ааттаммыттара; Мытаах нэһилиэгэр ини-бии Сэмэн уонна Софрон Даниловтар ааттарын сүгэр литературнай музей үлэлиир.

[[1993]] сыл [[балаҕан ыйын 7]] күнүгэр өлбүтэ.

* Красавица Амга. (1974) Роман

* Большой Энциклопедический словарь

* [http://psakha.narod.ru/ Писатели Якутии]

[[CategoryКатегория:Саха суруйааччылара|Д]]

[[CategoryКатегория:Дьоннор алпабыытынан]]

[[CategoryКатегория:1922 сыллаахха төрөөбүттэр]]