Арассыыйа импиэрийэтэ: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
к Арассыыйа Импиэрийэтэ аата манныкка уларытылынна: Арассыыйа импиэрийэтэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
1 устуруока:
'''Арассыыйа Импиэрийэтэимпиэрийэтэ''' ({{lang-ru|Росси́йская импе́рия}}, {{lang-ru-dor|Россійская Имперія}}) — [[1721]] сыллаахтан [[1917]] сыллааҕы Олунньутааҕы өрөбөлүүссүйэ буолан [[Арассыыйа өрөспүүбүлүкэтэ]] тэриллиэр диэри баар буола сылдьыбыт судаарыстыба.
 
Импиэрийэ аатын Арассыыйаҕа 1700—1721 сыллардааҕы [[Хотугу сэрии (1700—1721)|Хотугу сэрии]] кэнниттэн [[Петр I]] иҥэрбитэ<ref>http://elib.ispu.ru/library/history/index.html</ref>.
 
Аан бастаан импиэрийэ киин куоратынан [[Санкт-Петербург]] ([[1721]]—[[1728]]) буолбута, онтон [[Москуба]] ([[1728]]—[[1730]]), онтон эмиэ Санкт-Петербург ([[1730]] буолбуттара (1914 сыллаахха Петроград диэн ааттаммыта).
 
Арассыыйа импиэрийэтэ урут үөскүү сылдьыбыт судаарыстыбалартан сирин иэнинэн үһүс миэстэҕэ турар: [[Британия импиэрийэтэ|Британия]] уонна [[Монгуол илэ|Монгуол импиэрийэлэрин]] кэнниттэн — [[Хотугу Муустаах байҕал|Хотугу муустаах муораттанбайҕалтан]] Хара муораҕа дылы, Балткаттан[[Баалтика|Баалтикаттан]] [[Чуумпу океан|Чуумпу акыйааҥҥа]] дылы. Импиэрийэ баһылыга — [[бүтүн Арассыыйа императора]] 1905 сыллаахха дылы тугунан да хааччахтаммат былаастаах этэ.
 
[[1917]] сыл балаҕан ыйын 1 (14) күнүгэр [[Арассыыйа Быстах бырабыыталыстыбата]] дойдуну [[Арассыыйа өрөспүүбүлүкэтэ|өрөспүүбүлүкэ]] быһыытынан биллэрбитэ<ref>[[s:Постановление о провозглашении России республикой|Постановление о провозглашении России республикой]]</ref> (де факто Арассыыйа эрдэ, Олунньутааҕы өрөбөлүүссүйэ кэнниттэн өрөспүүбүлүкэ буолбута). Ол да буоллар импиэрийэ сокуон салаатын былааһа — [[Арассыыйа импиэрийэтин Государственнай дуумата|Государственнай Дуума]] алтынньы 6 (19) күнүгэр эрэ ыһыллыбыта.
13 устуруока:
 
[[Категория:Дойдулар]]
[[Категория:Арассыыйа]]