Багдарыын Сүлбэ: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Иванов Михаил Спиридонович''' (Багдарыын Сүлбэ) — топонимист, биллиилээх кыраайы үөрэтээччи, [[Саха АССР]] оскуолатын үтүөлээх учуутала.

* [[1955]] с. — Дьокуускайдааҕы пединституту бүтэрбитэ. Пединститукка үөрэнэр сылларыгар эдэр суруйааччы Афанасий Федоровы, пединститут студена Василий Яковлевы ([[Далан, суруйааччы|Далан]]) кытары антисоветскай агитацияны ыыттылар диэн хаайылла сылдьыбыта. [[Уус-Маайа улууһа|Уус-Маайатааҕы]] [[Бриндакит]] бириискэтин шахтатыгар кыһыл көмүһү хостооһуҥҥа үлэлээбитэ. Ол эрээри кини мантан сынтарыйбатаҕа, хата эбии кииллийбитэ, буспута-хаппыта, санаата сайдыбыта.

* [[1958]]—[[1974]]1958—1974 сс. — Бүлүүтээҕи педучилищеҕа директордаабыта, үгүс көлүөнэ учуутал дьону үөрэхтээбитэ, ииппитэ-такайбыта. Манна үлэлиир сылларыттан Саха сирин араас сирдэрин ааттарын үөрэтиинэн научнай хайысхалаахтык дьарыктанар. Саха сирин бүтүннүүтүгэр кэриэтэ уонна Магадан, Амур, Чита, Иркутскай уобаластарыгар, Хабаровскай, Красноярскай кыраайдарга сахалар олорбут сирдэригэр сылдьан мунньубут, отуттан тахса сыллаах үлэтин түмэн топонимистикаҕа сыһыаннаах уонча кинигэни бэчээттэппитэ норуокка киэҥник биһирэнэр.

===== Кинигэлэрэ =====

* «''МэҥэАтах ааттар''туппай». — (Якутск, 1979)1967.

* «''ДойдуМэҥэ сурахтаах,ааттар». алаас ааттаах''»— (Якутск, 1982)1979.

* «''СириДойду сиксигинэн''»сурахтаах, (Поалаас краям роднойааттаах». земли)— (Якутск, 1985)1982.

* «''Топонимика Якутии''. Краткий научно-популярный очерк». — (Якутск, 1985).

* «''АалИс уотуиhигэр оттунан''киирдэххэ» (Если заглянуть глубже). — Якутск, 1992)1989.

* «''ЫалОлох ийэтинэн''долгуна» (Превратности судьбы). — Якутск, 1994)1992.

* «''АтахЫал туппай''ийэтинэн». — (Якутск, 1967)1994.

* «''Топонимика ЯкутскаЯкутии: икраткий егонаучно-популярный окрестностей''очерк». //— ГородИзд. Якутск: история2-е, культура,испр. фольклори доп. –— Якутск: Бичик, 20072004.

* «''ТүгэхАатта өбүгэлэр''тал». — Дьокуускай: «Бичик», 2011. — 256 с.

* «''[[Тиксии|Тикси]] и [[Айхал]] — откуда эти названия''». — («Полярный круг». — М., 1978).

* Федоров Е. «Атах туппай» // «Эдэр коммунист». — 1967. — Муус устар 16 к.

* Максимов В. «Кэрэхсэбиллээх кинигэ» // «Кыым». — 1970. — От ыйын 22 к.

* Руфов С. «Дьоллоох олох туhунан» // «Кыым». — 1974. — От ыйын 16 к.

* Николаев С. «Икки дьоҕур дэҥҥэ аргыстаhар» (Редкое сочетание двух способностей) // «Кыым». — 1979. — Сэтинньи 28 к. / Рец. на кн.: Иванов М. С. Вечные названия. — Якутск, 1979.

* Тобуруокап П. «Утуйбатах икки түүнүм» // «Хотугу сулус». — 1980. — N2N 2. — С. 116—118.

* Зыков Ф. «Итэҕэйэ, үөрэ көрсөбүт» // «Эдэр коммунист». — 1982. — Ахсынньы 5 к.

* Архипов Н. «Сыралаах үлэ үтүө түмүгэ» // «Хотугу сулус». — 1983. — С. 93—95.

* Дьячковскай К. «Дириҥээтэр дириҥээн» //«Кыым». — 1985. — Ыам ыйын 15 к.

* Коркина Е. «Об изучении якутского языка» //Сов.«Советская тюркология». — 1985. — №2№ 2. — С. 74—80.

* Петров Н. «Суолтата дириҥиир» //«Эдэр коммунист». — 1985. — Бала±анБалаҕан ыйын 11 к.

* Попов Г. «Кэрэ кэпсээннээх» // «Хотугу сулус». — 1986. — №7. — C. 103—104.

* Иванов С. «Тыл үөрэҕинэн сирдэттэххэ» // «Кыым». — 1986. — Ыам ыйын 8 к.

* Комаров В. «Куда ударяет молния» //«Сельская жизнь». — 1988. — 26 нояб.

* Васильев Ю. «Билсиҥ, ааҕыҥ» //«Эдэр коммунист». — 1988. — Бэс ыйын 10 к.

* Петров П. П. «Учуутал, краевед» //«Бэлэм буол». — 1988. — Сэтинньи 15 к.

* Зыков И. «Өссө да салҕана туруоҕа» //«Саха сирэСирэ». — 1992. — Бэс ыйын 27 к.

* Чуукаар П. «Ааттарбыт тустарынан өссө биир нэмийии» // «Сахаада». — 1992. — Балаҕан ыйын 16 к.

* Павлов Б. «Багдарыын Сүлбэ атыннык саныыр» //«Саха сирэСирэ». — 1993. — Алтынньы 7 к.