Мурун: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
' '''Мурун''' - киһи эбэтэр кыыл сирэйин чааһа.Тыынарга уонна сыты билэрг...' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
2 устуруока:
'''Мурун''' - киһи эбэтэр кыыл сирэйин чааһа.Тыынарга уонна сыты билэргэ наадалаах уорган.Кыылларга бултуурга уонна бодоруһарга аналлаах,ордук сыты арааран билэрэ кини тыыннаах буоларыгар наада.
= Кыыллар муруннара =
Амфибияларга (уу, хонуу хармайдара) уонна икки тыынар органнардаахтарга тыынааллара кыра мөһөөччүк буола арыллар, хоана нөҥүө айаҕы кытта cибээстэһэр. Ити мөһөөччүктэргэ аҕыйах ахсааннаах сыты ылар эпителийдар баалар.Бэлиэтии көрүөххэ сөп, амфибиялартан ураты, икки тыынардаахтарга , таныылара тыынарга кыттыбаттар. Ол гынан баран сорох структуларынан майгыннаһаллар. Амфибияларга вомероназальнай органнаахтар, сыты ылар эпителийдэр бааллар.Моҕойдор көрүҥэригэр муруннарын камерата улахан буолар.Онтон хоаналара ордук иһирдьэ баар. Крокодил мунна олус уһун, ол уу анныгар тыынарга көмөлөһөр.Моҕойдор муруннара үс көрүҥҥэ арахсар;
* инники чааһа.
* сүрүн сыты ылар чааһа.
* бэлэс тамаҕа.
Сыты билэр көҥдөйө сөптөөх эпителийдэринэн бүрүллүбүт уонна хас да хоаналаах мурун. Күлгэри уонна моҕой вомероназальнай органнара улаханнык сайдыбыт. Оттон черепаха киэнэ кыра буолар уонна муруну кытта ыкса сибээстээх. Улахан крокодиларга мурун олох да суох.
19 устуруока ⟶ 17:
= Киһи муруна =
Мурун көстөр өттүн хоҥуруу, мурун төбөто уонна таныы диэн ааттыыллар. Мурун көстөр өттө хас да уҥуохтартан турар.Үөһээ сыҥаах сүүскэ тахсар салаата уонна улахан кынаттыы барбыт өҥүргэс ,үрдүлэринэн быччыҥнар бараллар.Бу быччыҥнар мурун дьөлөҕөстөрүн кыаратар эбэтэр кэҥэтэр,таныыны хамсаталлар.Тас мурун тириитэ сирэй тириитинээҕэр халыҥ,элбэх былчархай баар,олор сыа оҥороллор.Мурун ис өттө уустук оҥоһуулаах,түөрт өрүттээх;ойоҕос,ортоку,үөһээҥи уонна аларааҥы.Ордук ойоҕос өрүт уустук,хас да уҥуохтан уонна раковинаттан турар.<br />
= Сыты билэр система =
27 устуруока ⟶ 24:
= Мурун киһи организммыгар анала =
* Тыынар салгыны сылытар.
* Салгыны быылтан,микробтартан ыраастыыр.
* Киһи куолаһын уларыттар,чуолкай гынар,хас биир киһи
* Сыты билэр,араарар.
= Мурун ыарыылара =
* Ринит-мурун иһэ кытарар,иһэр,сыты билбэт буолар,уу сүүрэр.
* Гематома-мурун иһигэр хаан турар.
* Носовое кровотечение-мурун иһиттэн хаан кэлэр.
* Синусит-мурун иһигэр баар хоннохтор ыалдьаллар,кытараллар,иһэллэр,ардыгар ирэҥэрэр.
*Искривление-мурун токуруйуута биир эбэттэр икки оттүгэр-ортоку линияттан,киһи тыынарыгар мэһэйдиир эбэтэр олох кыайан тыыннарбат,оччого тыына хаайтарар.
| |||