Цунами: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
кКөннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
[[Билэ:2004-tsunami.jpg|уҥа|мини|2004 сыллаахха [[Тайлаан|Таилаҥҥа]] буолбут цунами. Долгун кэнники былааҥҥа көстөр.]]
[[Билэ:2011Sendai-NOAA-TravelTime-Ttvulhvpd9-06.jpg|уҥа|мини|Цунами айанын сыанабыла, бириэмэ хаамыытынан 2011 сыллааҕы цунами Сендай, [[Дьоппуон|Япония]].]]
'''Цунами''' - [[Далай|Океаҥҥа]] күүстээх [[Сир хамсааһына|сир хамсааһына,]] [[Вулкан|вулканнар эстиилэрэ]], эбэтэр астероид дуу сууллан хаалбытын түмүгэр буолбут улахан долгуннартан тахсыбыт айылҕа быһылаана. Цунами наһаа улахан долгуннаах буолуон сөп. Сороҕор уһуна сүүһүнэн километр буолуон сөп. Үгэс курдук, цунами эмискэ саҕаланар. Долгуннар олус түргэнник тарҕаналлар энергията бытааннык кыччыыр. Сөтүөлөөр сир кумаҕын, маһы суох оҥоруон сөп, массыыналары уонна дьиэлэри хамсатан, оннооҕор бүтүн куорааттары суох оҥоруон сөп. Сэдэх да буоллар метеорит түспүттүттэн үөскүөн сөп. Цунами, быраабыла курдук, Тиихэй
Долгун охсуон иннинэ биэрэгиттэн уу бастаан чаастатык тэйэр. Кытыл туруору буолбатаҕына уу сороҕор хас да сүүс миэтирэҕэ ыраатыан сөп. Оннук кутталы билбэт дьон үгүстүк биэрэккэ хаалаллар.
Цунамины эрдэттэн тохтотор кыах суох. Ол эрээри, дьон өлөллөрүн тохтотор ньымалар бааллар. Аан дойдутааҕы уонна регионнааҕы сэрэтэр системалар, чуолаан [[Чуумпу далай|Чуумпу Океан]] улахан
Саамай өлүүлээх цунамилар документированнай историяҕа
[[Категория:Цунами]]
[[Категория:Сир хамсааһына]]
|