Пор-бажын: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
'альт=Пор-бажын кириэппэс билиҥҥи туруга|мини Пор-бажын<...' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна Тиэк: редактор вики-текста 2017 |
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэк: редактор вики-текста 2017 |
||
4 устуруока:
Кириэппэһи [[777]] сыллаахха <ref>https://www.pnas.org/content/117/25/14038</ref> туппуттара чопчу биллибитэ. Ис таһа көнө 4 муннуктаах, лоп-курдук былааннаммыт, онно ортотугар киин тутуулаах уонна кириэппэс ис тулатынан араас кыра тутуулардаах эбит. Илин эркин ортотугар башнялардаах киирэр бүтэй ааннаах. Кириэппэс арҕааттан илин устата 211 м, хотуттан соҕуруу 158 м усталаах, уопсай иэнэ 3,3 гектар, истиэнэтин үрдүгэ 9,5 м тиийэ үрдүктэх. Кириэппэһи уйгурдар манихей итэҕэлгэ көһөр кэмнэригэр туппуттар<ref>https://indicator.ru/humanitarian-science/god-osnovaniya-por-bazhin-09-06-2020.htm</ref>. Интэн сылыктаатахха кириэппэс итэҕэл дьиэтэ буолуон сөп. [[779]] сыллаахха антиманихейскай переворот буолбут, ол кэннэ кириэппэс умнууга хаалбыт. Атын сабаҕалааһынынан кириэппэс буддистар храмнара, эбэтэр ыраахтааҕы көмүллэр сирэ буолуон сөп курдуктар<ref>https://indicator.ru/humanitarian-science/rossiiskie-drevnosti-uigurskaya-krepost-posredi-ozera.htm</ref>.
Кириэппэс урусхалларын [[1891]] Минусинскай түмэл үлэһитэ Д.А. Клеменц булбут. [[1957]]-[[1963]] Севьян Вайнштейн салайыылаах РАН Этнология уонна антропология институт экспедицията хаһыылары оҥорбут. 1995 сыллаахха Арассыыйа салайааччытын 176 ыйааҕынан федеральнай суолталаах «Древнеуйгурская крепость „Порбажин“, VIII—IX вв. н. э.» памятник диэн ааттаммыт.
2004 сыллаахха Тыва правительствота 2005-2010 сылларга культура сайдыытын программата ылыллыбыта, онно «Пор-Бажын» парк оҥоһуллуута киирбит.
| |||
