Сэтинньи 20: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
|||
13 устуруока:
== Түбэлтэлэр ==
* [[1910]] — [[Мексика]]ҕа былаас утары өрө туруу буолбут. Бу түмүгэр генераал [[Порфирио Диас]] былааһа сууллубут, кини оннугар [[Франсиско Мадера]] бэрэсидьиэн буолбут. Билигин хас сыл аайы бу күн Мексикаҕа [[Өрөбөлүүссүйэ күнэ (Миэксикэ)|Өрөбөлүүссүйэ күнэ]] бэлиэтэнэр.
* [[1917]] — ЯКОБ (комитет общественной безопасности), эсердар
* [[1917]] — [[Якутский голос, хаһыат|«Якутский голос»]] диэн ааттаах хаһыат бастакы нүөмэрэ тахсыбыт. Бу хаһыаты [[Якутский трудовой союз федералистов|Трудовой союз федералистов]] Киин кэмитиэтэ таһаарар эбит. Барыта 6 нүөмэр тахсыбыт (бастакы эрэдээктэр [[Широких Алексей Дмитриевич|Широких А. Д.]], иккис 1918 сылтан [[Шадрин М. И.]] этилэр).
* [[1959]] — [[Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ]] "Оҕо быраабын декларациятын" ылыммыт. ХНТ иннинэ бастаан 1924 сыллааха бу декларацияны [[Нациялар Лигалара]] ылыммыта. Декларация биэс принцибэ: 1) Оҕо эт-хаан уонна өй-санаа өттүнэжн сөпкө сайдарыгар күдэх (средство) бэриллиэхтээх 2) Аччык оҕо аһатыллыахтаах; ыалдьыбыт оҕо эмтэниэхтээх; алҕаһыыр оҕо көннөрүллүөхтээх; тулаайах уонна дьиэтэ суох оҕо кыһалҕаҕа түбэстэҕинэ хорҕойор сир уонна көмө ылыахтаах 3) Ыар кэм саҕана оҕо бастакынан көмө ылыахтаах 4) Оҕо тапталга улаатыахтаах, көлөһүннээһин бары көрүҥнэриттэн көмүскэниэхтээх 5) Оҕо бастыҥ өрүттэрэ атын дьоҥҥо туһа аҕалыахтаахтарын өйдүүрүн курдук иитиллиэхтээх.
* [[1977]] — [[
* [[1985]] — [[Windows]] 1.0 ({{lang-en|түннүктэр}}) операционнай систиэмэ атыыга тахсыбыт. 2019 сыллааҕы көрдөрүүнэн Windows араас версиялара аан дойду көмпүүтэрдэрин 88,5 %-гар тураллар.
* [[1998]] — Байконур космодромуттан "Заря" диэн ''Дойдулар ардыларынааҕы космос станциятын'' ({{lang-ru|Международная космическая станция - МКС}}) бастакы модула орбитаҕа таһаарыллыбыт. МКС билиҥҥээҥҥэ диэри үлэлиир, бырайыакка 14 дойду кыттар, 2020 сыл туругунан станцияҕа 241 космонавт сылдьыбыт. Станцияҕа уопсайа 100 миллиард евро бараммыт диэн сабаҕалааһын баар, инньэ гынан космос бырайыактарыттан саамай үрдүк сыаналаахтара буолар.
| |||