Ахсынньы 1: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
9 устуруока:
== Түбэлтэлэр ==
* [[1913]] — [[Ford Motor Company]] бастакы конвейеры үлэлэппит. Бу технология массыына оҥоруутугар өрөбөлүүссүйэ оҥорбут.
* [[1920]] — [[Уус-Майа улууһа|Уус-Маайа]] [[Петропавловскай (нэһилиэк)|Петропавловскай]]ыгар [[Петропавловскай бибилэтиэкэтэ (Уус-Маайа)|ааҕар балаҕан]] аһыллыбыт.
* [[1929]] — [[Булуҥ улууһа|Булуҥҥа]] сэбиэскэй былааһы суулларбыттар. Булуҥҥа уонна Күһүүргэ хомуньуустар тутуллубуттар, радио, маҕаһыын уонна астаах-үөллээх, араас табаардаах ыскылааттар былдьаммыттар. Былаастарга бу түбэлтэ туһунан ый 24 күнүгэр эрэ биллибит. Быыкап мыыска, Уус Өлөөҥҥө, Бороҕоҥҥо уонна [[Хара Уулаах|Хара Уулаахха]] суһаллык кыһыл дружиналар тэриллибиттэр. [[Верхоянскай|Верхоянскайтан]] Е. Петров салалталаах кыһыл этэрээт тахсыбыт, Дьокуускайтан Булуҥҥа А. С. Доль хамаандалаах Хотугу холбоммут этэрээт (Якутский северный сводный отряд) ыытыллыбыт. Сотору кэминэн сэбиэскэй былаас сөргүтүллүбүт.
* [[1934]] — [[Ленинград]]ка Политбюро чилиэнин Сергей Кировы өлөрбүттэр. [[Сталин]] бу түбэлтэни ''Улахан Террору'' саҕалыырга сылтах оҥостубута.
* [[1956]] — Саха АССР сүөһүтүн ахсаана маннык буолбут: 17 соҕуруу оройуоннарга: ынах-сүөһү — 213 483 төбө, онтон ынаҕа — 80 226 төбө, сылгы ахсаана 104 884, сибиинньэ — 3 779 төбө. 18 хотугу оройуоҥҥа: ынах-сүөһү — 27 169, онтон ынаҕа — 10 469, сылгы — 21 764, сибиинньэ — 697.▼
* [[1955]] — [[АХШ]]-ка Монтгомери диэн куоракка хара тириилээх иистэнньэҥ Роза Паркс автобуска миэстэтин үрүҥ тириилээх киһиэхэ туран биэрбэтэх. Ол иһин кини тутуллубут уонна 10 доллар штрафка ууруллубут. Мантан сылтаан улахан бырачыастар саҕаламмыттар, хара тириилээхтэр автобустарга бойкот биллэрбиттэр.
▲* [[1956]] — [[Саха АССР]] сүөһүтүн ахсаана маннык буолбут: 17 соҕуруу оройуоннарга: ынах-сүөһү — 213 483 төбө, онтон ынаҕа — 80 226 төбө, сылгы ахсаана 104 884, сибиинньэ — 3 779 төбө. 18 хотугу оройуоҥҥа: ынах-сүөһү — 27 169, онтон ынаҕа — 10 469, сылгы — 21 764, сибиинньэ — 697.
* [[1959]] — [[Антарктика]] туһунан дуогабар түһэрсиллибит. Дуогабар сүрүн сыала-соруга — Антарктида аан дойду дьонугар-сэргэтигэр барытыгар туһаны аҕалыахтаах. Антарктидаҕа эйэлээх эрэ үлэ-хамнас ыытыллыахтаах буолбут.
* [[1996]] — СТС телевидение ситимэ үлэтин саҕалаабыт.
* [[1999]] — Генофону харыстыыр департамент дааннайынан бу күннээҕи туругунан [[Саха сирэ|Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр]] 524 уһун үйэлээх 90 сааһын ааспыт киһи олорор эбит.
* [[2001]] — «Биир ньыгыл Арассыыйа» бэлиитикэ баартыйата тэриллибит.
* [[2002]] — Пискарево мемориал кылабыыһаҕа Аҕа дойду сэриитин кэмигэр [[Санкт-Петербург|Ленинграды]] көмүскүү сылдьан өлбүт Саха сирин олохтоохторугар аналлаах өйдөбүнньүк туруоруллубут.
* [[2008]] — [[Арассыыйа]] минфинин дааннайынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай иэһэ 14 млрд солкуобайга тэҥнэспит. Тэҥнээн көрөр буоллахха [[Татарстаан]] — 21 млрд, [[Москуба]] уобалаһа — 133 млрд солк. тахса, Москуба бэйэтэ — 109 млрд солк., [[Самаара]] — 22,1 млрд, оттон [[Тыва]], [[Чувашия]], [[Камчаатка]] кыраайа, [[Астрахань]], [[Белгород]], [[Брянскай]], [[Калууга]], [[Нижегородскай]], [[Омскай]], [[Оренбург]] уобаластара — 6-10 млрд солкуобай иэстээхтэр.
18 устуруока ⟶ 24:
== Төрөөбүттэр ==
* [[1890]] — [[Гаврилов Кузьма Осипович|Кузьма Гаврилов]] — 11920-с сылларга [[Саха омук (уопсастыба)|«Саха омук»]] уонна [[Саха кэскилэ|«Саха кэскилэ»]] түмсүүлэри төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, саха суругун-бичигин комитетыгар дьарыктаммыта. [["Холбос" Респотребсоюз|«Холбос» Респотребсоюhу]] төрүттээччи.
* [[1896]] — [[Георгий Жуков]] — [[Аҕа дойду Улуу сэриитэ|Аҕа дойду Улуу сэриитин]] кэминээҕи сэбиэскэй полководец, түөрт төгүллээх [[Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа]].
* [[1928]] — [[Засимов Наум Матвеевич|Наум Засимов]] — [[Саха живописецтара|саха живописеһа]].
* [[1929]] — [[Лукин Михаил Васильевич|Михаил Лукин]] (21.08.1966 өлб.) — [[Саха живописецтара|саха живописеһа]], Саха АССР ускуустубатын үтүөлээх диэйэтэлэ.
| |||