Бэс ыйын 22: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
Көннөрүү туһунан суруллубатах |
||
1 устуруока:
'''Бэс ыйын 22''' диэн [[
== Бэлиэ күннэр ==
* {{Флагификация|Республика Гаити}} — Бэрэсидьиэн күнэ {{нет АИ|22|06|2019}};
* {{Флагификация|Республика Конго}} — Аармыйа күнэ {{нет АИ|22|06|2019}};
* {{Флагификация|Сальвадор}} — Учуутал күнэ {{нет АИ|22|06|2019}};
* {{Флагификация|Хорватия}} — Фашизмы утары охсуһуу күнэ
== Түбэлтэлэр ==
* [[1633]] — [[Рим]]ҥэ [[инквизиция]] суутугар буруйдаммыт [[Галилео Галилей]] [[Сир]] [[Күн]] тула эргийэр диэн бэйэтин
* [[1812]] — [[Франция|Француз]] императора [[Наполеон Бонапарт]] [[Арассыыйа]]ҕа сэрии биллэрбит.
* [[1839]] — Черокиларга элбэх алдьархайы аҕалбыт [[АХШ]] бырабыыталыстыбатын кытта омуктарын арҕаа көһөрөр, ''Саҥа Эхота сөбүлэҥэр'' илии баттаабыттарын иһин Майор Ридж, Джон Ридж уонна Элиас Будино диэн биис уустарын баһылыктарын черокилар бэйэлэрэ өлөрбүттэр. Бу көһөрүү кэлин ''Харах уулаах суол'' диэн ааттаммыта. "Харах уулаах суол" билиҥҥи тоҕус штаат сирдэринэн ааһар, устата 2200 миилэ (3500 км). Черокилары күүһүнэн көһөрүүгэ буруйу АХШ Кэнгириэһэ 1987 сыллаахха билиммитэ, АХШ Сената 2008 сыллаахха индеецтэртэн "АХШ салалтатын толкуйдамматах бэлиитикэтин" иһин бырастыы гыналларыгар көрдөспүтэ.
* [[1929]] — Нагаево буухтатын кытылыгар Илиҥҥи Эбээн культбазатын олорор дьиэлэрин, оскуолатын, бэтэринээр пуунун, балыыһатын уонна интэринээтин тутуу саҕаламмыта. Кэлин бу культбаза [[Магадаан]] куорат буолбута.
* [[1941]] — Фашистыы [[Германия]] [[Сэбиэскэй Сойуус]]ка сэриинэн саба түспүт.
13 устуруока ⟶ 18:
* [[1942]] — олоҥхоһут, ырыаһыт, ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ [[Степанов Николай Иванович — Ноорой|Николай Степанов — Ноорой]] (08.05.1897—1975) 44 сааһыгар сэриигэ барбыт. Хаста да бааһыран тыыннаах төннүбүтэ.
* [[1943]] — [[Илларионов Николай Афанасьевич|Николай Илларионов]] фронтан дьонугар суруйбут суругар сулууспалаабытым 1 сыл буолла диэбит. Бу [[Хайахсыт]] нэһилиэгиттэн төрүттээх киһи өссө 6 бииргэ төрөөбүтэ сэриигэ сылдьыбыта. Бэйэтэ төннүбэтэҕэ. Төрөппүттэрэ (уонна 11 бииргэ төрөөбүт оҕоттон кыралара буолуо) [[Чурапчылары көһөрүү|Чурапчы холкуостарын күүһүнэн хоту көһөрүллүүтүгэр]] түбэспиттэрэ.
* [[1960]] — [[ССРС]] уонна [[Кытай]] официальнайдык сыһыаннарын быспыттар. Бу иннинэ ССРС хомуньуус баартыйатын баһылыга [[Никита Хрущёв]] Кытай хомуньуус баартыйатын баһылыган [[Мао Цзэдун]]у сталинист диэн ааттаабыта, ынарааҥҥыта Хрущебы ревизионист диэбитэ.
* [[1973]] — [[ГДР]] уонна [[ФРГ]] Холбоуктаах наассыйалар тэрилтэлэрин чилиэннэрэ буолбуттар.
* [[2009]] — [[Ингушетия]] бэрэсидьиэнин өлөрө сатаабыттар. [[Юнус-бек Евкуров]] бааһырбыт.
== Төрөөбүттэр ==
23 устуруока ⟶ 31:
== Өлбүттэр ==
* [[1527]] — [[Никколо Макиавелли]] (1469 төр.), Италия судаарыстыбатын дьайыксыта, куолуһут.
* [[1931]] — [[Алтан Сарын|Алтан Сарын — Гавриил Баишев]] — саха суруйааччыта, саха тылыгар уларытыылары киллэрэргэ элбэхтик үлэлээбит XX үйэ саҕаланыытыгар биллибит киһи. 1930 сыл муус устарыгар тройка суутунан 3 сылга болдьохтоон күлүүс хаайыытыгар, ол кэнниттэн Саха Сириттэн төһө кыалларынан ыраах, үлэнэн көннөрүллэр лааҕырга барарга уураахтаммыта.
| |||