Арассыыйа: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы |
Көннөрүү туһунан суруллубатах Тиэктэр: Мобиилаттан уларытыы Мобиил барылын нөҥүө уларытыы |
||
11 устуруока:
|latd=55 |latm=45 |latNS=N |longd=37 |longm=37 |longEW=E
|largest_city = capital
|official_languages = [[Нуучча тыла]] уонна өссө 22 региональнай тыллар, холобура [[Саха тыла]]
|demonym = [[Нууччалар]], [[Сахалар]] у.д.а
|government_type = [[Федерал система|Федерал]] [[Өрөспүүбүлүкэтэ]]
|leader_title1 = [[Президент]]
67 устуруока:
'''Арассыыйа Бэдэрээссийэтин''' эбэтэр '''Арассыыйа Федерацията''' ({{Lang-ru|Российская Федерация}}) диэн [[Эуропа]] илин өттүгэр уонна [[Азия]] хоту өттүгэр сытар [[ил]]. Арассыыйа иэнинэн аан дойдуга ордук улахан ил (17 мөл 75 тыһ. 400 км² эбэтэр сир иэниттэн 11,46 % (1/9) ылар, иккис миэстэни ылар ([[Канада]] барыллаан икки төгүл кыра сири ылар).
Арассыыйа федеративнай тутулуктаах дэнэр конституциатынан, ол эрэн де-факто колониальнай тутуллаах. Дойду харчыта барыта Москуба куоратка барар, регионнар харчыларыттан. Ол иһин Москуба дьоно регионнартан хамнастара ортотунан 5 төгүл үрдүк. Регионнарга дьон Африка курдук быстар дьадаҥытык олорор.
Арассыыйа демократията суох дойду буоларынан биллэр, тоталитарнай системалаах, "полицейскай судаарыстыбанан". Дьон көҥүлүн уонна быраабын күөмчүлүүрүнэн биллэр.
Арассыыйа Аан Дойдуга биир саамай үрдүк налоговай системалааҕынан биллэр, 13% подоходнай налог + 32% непубличнай налогтааҕынан. Дойду бизнес сайдарыгар сөбө суоҕунан ааҕыллар.
Арассыыйаттан дьадаҥытык уонна репрессивнай системалааҕыттан сыл аайы кыччаабыта 500 тыһ эдэр ыччат омук сиригэр көһөр, сүрүннээн Америкаҕа.
Арассыыйа олохтоохторун ахсаана — 142 026,3 тыһ. киһи ([[2007]] [[атырдьах ыйын 1]] күнүнээҕи Росстат дааннайынан <ref name="dem">[http://web.archive.org/web/20070527010948/http://www.gks.ru/bgd/free/b07_00/IssWWW.exe/Stg/d80/8-0.htm Росстат. Демография]</ref> туох баар Сир нэһилиэнньэтиттэн 2,15 %), нэһилэнньэтин 4/5 Эуропа өттүгэр олорор. Киһи ахсаанынан аан дойдуга 8-с миэстэни ылар. Дьонун улахан аҥаара куораттарга олорор — 73,0 %. Арассыыйаҕа элбэх омук олорор: [[нууччалар|нууччалартан]] ураты (79,83 %) дойдуга 180-тан тахса атын омуктар олороллор. Арассыыйа [[ил тыл|ил тыла]] — [[нуучча тыла]].
| |||