Үгэстэргэ үөрэтии: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Xaahax (ырытыы | суруйуу)
'Саха дьонун олохторун үөрэҕэр оҕону иитии, үөрэтии диэн этиилэр бааллар. Оҕо өйө-санаата, ийэ кута кыра эрдэҕинэ аан маҥнай бэлэм үгэстэринэн иитиллэр, онтон улаатан истэҕинэ, 6 сааһыттан салгын кута үөрэҕи, билиини иҥэринэн сайдар. Би...' ыйааһыннаах саҥа сирэй оҥоһулунна
 
Xaahax (ырытыы | суруйуу)
Тупсарыы
27 устуруока:
Бэйэтэ көрсүө, сэмэй майгылаах, үчүгэй үгэстэргэ үөрэммит киһи оҕотун батыһыннара сылдьан, бэйэтин үтүгүннэрэн үчүгэй үгэстэргэ үөрэтэр кыаҕа улаатар. Оҕо улахан киһини үтүктэр майгынынан кини курдук буола улаатар кыахтанар.
 
2. Оҕо куһаҕан үгэстэнэн хааларыттан араҥаччылааһын төрөппүт ытык эбээһинэһэ буолар. Ол курдук куһаҕанКуһаҕан быһыыны оҥорор оҕо куһаҕан үгэстэнэн хааларыттан сэрэнии, харыстаныы ирдэнэр. Ол иһин кыра оҕо оҥорор куһаҕан быһыыта сонно тохтотуллара, хаалларыллара, атыҥҥа, үчүгэйи оҥорууга салаллара, аралдьы-тыллара эрэ табыллар.
 
“Мөҕүллүбэт оҕоттон киһилии киһи тахсыбат” диэн этиини дириҥник ырытыахпыт, туһатын быһаарыахпыт этэ. Оҕо өйө-санаата саҥаны билиилэриттэн сайдан иһэр. Оҕо саҥаны, биллибэти, дьон оҥорботторун оҥорор санаата аһара элбэх. Чааскыны муостаҕа быраҕан алдьанарын көрөн үөрүөн, өссө быраҕыан сөп. Маннык быһыылар тохтотулуннахтарына, маннык оҥорума диэн эттэххэ эрэ табыллар, оҕо куһаҕан үгэстэнэн хаалара тохтотуллар.
 
Куһаҕан быһыылары оҥоруу оҕоҕо ордук улахан интэриэһи үөскэтэринэн төрөппүт оҕо оҥорор быһыыларын көрөрө, кэтиирэ ирдэнэр көрдөбүл буолар. Оҕо куһаҕан быһыылары элбэхтэ хатылаан оҥороро куһаҕан үгэстэнэн хааларыгар тириэрдиэн сөп. Ол курдук буоруБуору ыһан бурҕата оонньооһуну оҕо ордук таттаран оҥорорунан кытаанах соҕус тохтотуу эрэ туһалыыр кэмэ кэлэр. Бу быһаарыыны тутуһан сахалар “Мөҕүллүбэт оҕоттон киһилии киһи тахсыбат” диэн оҕону үөрэтиигэ туттуллар этиини оҥорбуттар.
 
Оҕо улаатан иһэн ситиһэ сатыыр баҕа санаата төрөппүтүн курдук буолууга туһуланнаҕына ситиһэр кыаҕа түргэтиир. Бары таҥара үөрэхтэрэ үчүгэй киһи буолууга, киһилии быһыыланыыга ыҥыраллар. Үчүгэйи уонна куһаҕаны билэн, таба арааран олоҕор туһана үөрэннэҕинэ оҕо киһи буолууну ситиһэр.
37 устуруока:
Сахалар үгэстэринэн оҕо кыра, ийэ кута иитиллэр эрдэҕинэ “Хара харахтаахха көрдөрбөккө” эрэ улаатыннарыллар. Ол барыта оҕо кыра эрдэҕинэ үгэстэргэ түргэнник үөрэнэриттэн, куһаҕаны оҥорон куһаҕан үгэстэнэн хааларыттан харыстаан оҥоруллар быһыы буолар. Элбэх оҕолоох ыаллар оҕолоро киһилии майгылара элбэҕин дьиэлэригэр олорор дьахталлар үөскэтэллэр.
 
Оҕону кыра эрдэҕинэ иитиигэ, үөрэтиигэ хайҕаан, манньалаан биэрии, хос-хос хатылаан оҥотторуу улахан туһалааҕын бары билэллэр, туһаналлар. Ол курдук тугуТугу барытын хос-хос хатылаан оҥоруу үгэстэри үөскэтэр. Кыра оҕо оҥорбут ураты быһыыта, үгэстэри быһалыы үөскэтэринэн ийэ кута сайдара түргэтиир. 
 
Оҕону кыра эрдэҕинэ иитии ийэ кута үөскүүрүнэн уонна улааппытын да кэннэ салайа сылдьарынан суолтата олус улахан. Аныгы сокуон быһыытынан дьахталлар оҕо көрүүтүгэр үс сааһыгар диэри олорон эрэ көрүүлэрэ арыыйда итэҕэс. Ол курдук оҕоОҕо ийэ кута 5 сааһыгар диэри үөскүүрүнэн ийэ оҕону көрөр кэмэ уһатыллыа этэ.
 
Онон төрөппүттэрТөрөппүттэр оҕо ийэ кутун иитиигэ ордук улахан оруолу биэрэллэрэ, кут-сүр үөрэҕин туһаналлара эрэйиллэр.  (1,20).
 
== Туһаныллыбыт литература. ==