Ахсынньы 10: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
14 устуруока:
* [[1768]] — ''[[Британия]] энциклопедиятын'' маҥнайгы таһаарыыта бэчээттэммит.
* [[1799]] — [[Франция]] ''уста'' официальнай кээмэйин быһыытынан [[Метр системата|метры]] ылыммыт.
* [[1877]] — [[Арассыыйа-Туурсуйа сэриитэ]]: Нуучча аармыйата Плевна куораты 5 ый төгүрүктээһин кэнниттэн ылбыт. 25 000 тыыннаах хаалбыт туурак бэриммит. Сэрии түмүктэнэригэр уонна Болгария босхолоноругар быһаарыылаах кыайыы буолбута.
* [[1901]] — [[Швеция]] киин куоратыгар [[Стокһольм]]ҥа бастакы [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэлэрэ]] анаммыттар.
* [[1906]] — [[Америка Холбоһуктаах Штааттара|АХШ]] бэрэсидьиэнэ [[Теодор Рузвельт]] [[Нобель Эйэҕэ бириэмийэтэ|Нобель Эйэҕэ бириэмийэтин]] тутан, Нобель бириэмийэтин ылбыт бастакы американец буолбут. Арассыыйа-Япония сэриитэ түмүктэнэригэр өрүттэри иллэһиннэрээччи буолбута.
* [[1930]] — «О новом административно-территориальном районировании в Якутской Автономной Социалистической Республике» диэн ЯЦИК уурааҕынан Булуҥ уокуруга суох оҥоһуллубут. Ити күҥҥэ «Об организации национальных объединений в районах расселения малых народностей Севера» уурааҕынан национальнай оройуоннар тэриллибиттэр, ол иһинэн урукку Булуҥ уокуругун сиригэр: [[Анаабыр улууһа|Анаабыр национальнай]] ([[эбээннэр|эбээн]]), киинэ — [[Удьаа]]; [[Булуҥ улууһа|Булуҥ национальнай]] ([[эбээннэр|эбээн]]), киинэ — [[Булуҥ (сэлиэнньэ, Булуҥ улууһа)|Булуҥ]]; [[Эдьигээн улууһа|Эдьигээн национальнай]] ([[эбээннэр|эбээн]]), киинэ — [[Эдьигээн (улуус киинэ)|Эдьигээн]]. Ону кытары тэриллибиттэрэ: Саха сирин арҕаа өттүгэр Бүлүү-Марха национальнай ([[эбээннэр|эбээн]]) оройуона, киинэ — [[Чуона (өрүс)|Чуона өрүһүн]] төрдүгэр, [[1931]] сыллаахтан [[Садын оройуона]]; уонна соҕуруу өттүгэр Тукулаан национальнай оройуона ([[эбээннэр|эбээн]]), киинэ — [[Алдан (өрүс)|Алдан өрүһүгэр]] [[Томмот]] аттыгар.
* [[1930]] — [[РСФСР]] иһигэр [[Ханты уонна Манси автономиялаах уокуруга|Остяк-Вогул]], [[Ямал-Ненец автономиялаах уокуруга|Ямал-Ненец]], [[Таймыыр]] ([[Дулгааннар|Дулгаан]]-[[Дьураактар|Ненец]]), [[Эбэҥки автономиялаах уокуруга|Эбэҥки]], Витим-Өлүөхүмэ (Эбэҥки), [[Чукотка автономиялаах уокуруга|Чукотка]], Коряк уонна [[Лаамы-Эбээн национальнай уокурук|Лаамы-Эбээн]] национальнай уокуруктара тэриллибиттэр. Бу уокуруктарга [[Саха АССР сиринэн-уотунан үллэһигэ|элбэх сир Саха АССР-тан таһаарыллыбыта]], кэлин сорох уокуруктар эһиллибиттэрин кэннэ ол сирдэр ыаллыы сытар эрэгийиэннэр састааптарыгар киирбиттэрэ.
| |||