Расизм: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

'''Раси́зм''' — [[идеология]] санаалар түмүллүүлэрэ, кини олоҕор дьон [[Рааса|раасалара]] тэҥэ суохтар диэн санаа сытар.

 

Расизм диэн тыл бастакытын французскай [[Тылдьыт|тылдьыкка]] 1932 сыллаахха "биир рааса атын рааса үрдүнэн баһыйара" диэн суруллубут. Билиҥҥи туругунан расизм политическай дискурстарга этническэй, итэҕэл уонна да атынынан эбиллэр. Ол гынан баран араас норуот атын атыннык толкуйдуур. Расизымынан биир рааса киһи майгытыгар, моральга, дьоҕуругар, сатабылыгар дьайара өйдөнөр. Россия учуонайа Владимир Малахов "Скромное обаяние расизма" кинигэтигэр суруйбут:

 

Расизымы бастакы үөрэппит киһиннэн [[Жозеф де Гобино]] диэн французскай историк буолар. Ол курдук кини "Опыт о неравственности человеческих рас" диэн киниигэни таһаарар. Кинигэтигэр рааса киһи олоҕугар оруолун туһунан толкуйдуур. Онтон ыла расизм тиэмэтэ кинник тарҕаннар.

 

Олус элбэх киһи расизм утары турбута. Ол курдук Отто Клайнберг хара тириилээх омуктар быыстарыгар интеллуктуальнай тест ыытар. Ол тест социальнай туруктарын уонна үлэлиир уонна олорор усулуобуйаларын быһаарар. Игорь Кон санаатыгар өстүйүү аҕыйах ахсааннаах раасаҕа тиксэр. [[Панда]] уобараһа раасалары түмэр символынан бигэргэтиллибитэ. Генеральнай ООН Ассамблеята 1970 сыллаахха 25-с сессиятыгар расизм утары [[резолюция]] ылыналлар.

 

 

Баттаттыллыбыт раасалары (ону таһынан атын итэҕэллээх уонна [[ЛГБТ]]) дьоно обществоҕа атын дьону кытта тэннэһэллэр. Холобура США-ҕа хара тириилээх омуктары политикаҕа элбэхтэ көрсүөххэ сөп буолбут. Ол гынан баран сорох кириитиктэр итини утараллар. Тоҕо диэтэххэ итини расизм атын көрүҥэ дии саныыллар.

[[Категория:Идеология]]

[[Категория:Бэлиитикэ]]