Баишев Николай Николаевич

Баишев Николай Николаевич-I — аатырбыт 1945 сыллааҕы "Верхоянскай—Дьокуускай—Верхоянскай" хайыһар эспэдииссиэйтин чилиэнэ.

1923 сыллаахха кулун тутар 18 күнүгэр Верхоянскай куоракка төрөөбүтэ. Сэттэ кылаас үөрэхтээх. Үлэтин 1941 сылтан “Верхоянский Большевик” хаһыат техническэй секретарынан саҕалаабыта. Верхоянскай куоракка гидрометеослужба үлэһитинэн, райсовет Осавнахимын командир-инструкторынан, горисполком секретарынан, райотдел кинофикациятын начальнигынан үлэлээбитэ. Адыаччы совхоз Табалаахтааҕы отделыгар кладовщигынан, подсобнай бригадирынан, Табалаах совхоз сылгытын иитээччитинэн, бригадирынан үлэлээбитэ. Ол үлэлиир кэмигэр, Табалаах нэһилиэгин сылгытын ахсаана лаппа эбиллибитэ.

Николай Баишев лаппа сааһырыар диэри бэйэтин кыанар, тэтиэнэх киһи этэ. Ыһыахтарга оччолорго курдаһан тустууга, мас тардыһыытыгар, сүүрүүгэ I-II миэстэлэртэн түспэт этэ. Өссө гиирэ анньара, хайыһарынан ыраах сирдэринэн сылдьара. Баайыһап оҕонньор сылгыга үлэлиир кэмигэр элбэх сылгыһыты чаҕыппыт ааттаах айанньыт, хаҥыл аты бэрт түргэнник сыһытарынан, олус уулаах, куһаҕан да сирдэринэн дохсун айаннааҕынан, үгүс киһини сөхтөрбүт киһи этэ. Сэркээн сэһэнньит, көрдөөх кэпсээнньит, бэйэтэ туспа легенда - кини буолара.

Ол 7 хоһуун айанньыттартан үс киһи: хамандыырдара Н. Н. Неустроев, Н.Н. Баишев, И.Х. Слепцов “Соҕотох” ол олунньу уорааннаах тымныытын, кулун тутар тыаллаах-куустаах дьыбарын тулуйаннар, үлэ үөһүгэр балачча уһуннук сылдьыбыттар. Атын түөрт киһи улаханнык тымныйан, сэллик ыарыыга ылларан, балачча эрдэ өлбүттэрэ.

Н.Н. Баишев 1949 сыллаахха Табалаах нэһилиэгэр эмиэ 7 кылаас үөрэхтээх Анисия Игнатьевна Прудецкайалыын холбоһон ыал буолбуттара. Сытыы өйдөөх, киэҥ билиилээх эдэр кыыһы 1939 сыллаахха Табалаах нэһилиэгин исполкомун бэрэссэдээтэлинэн талаллар. В.И.Ленин 100 сылыгар, СӨ президенэ М.Е.Николаев махтал суругунан, Дьааҥы улууһун бочуоттаах гражданина уо.д.а. элбэх наҕараадалардааҕа.

Дьиэ кэргэнэ

Н.Н. Баишевтыын 4 оҕону төрөтөн-иитэн үөрэх араас кыһатыгар уһуйбуттара, олох киэҥ суолугар бигэтик тирэнэллэригэр күүс-көмө буолбуттара. Розалия Гаврильевна - үлэ ветерана, ийэтин туйаҕын хатаран, 30 сыл детсадка оҕо иитиитигэр кыһамньылаахтык үлэлээбитэ, билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Николай Николаевич Баишев II – СГУ тыа хаһаайыстыбатын отделениятын бүтэрбитэ, учуонай-зоотехник идэлээх, госслужба Советнига, “Гражданскай килбиэн”знак хаһаайына. Табалаах нэһилиэгин баһылыгынан үһүс төгүлүн талыллан үрдүк таһымнаахтык үлэлии сылдьан, күн сириттэн соһуччу барбыта. Табалаахха баһылыктыырын быыһыгар, оройуон мясопромугар таһарыылаахтык үлэлээбитэ. Нэһилиэгэр, оройуонугар ытыктанар салайааччы этэ. Аҕатын 1945 сыллаахха хайыһарынан айанын чиэстээн,I миэстэҕэ убаһа бириис олохтоон, нэһилиэгэр, оройуоҥҥа хайыһарга күрэх ыытара, хайыһар спорда сайдарыгар үгүс сыратын уурара. Н.Н. Баишев-II оҕолоро төрдүөн үрдүк үөрэхтээхтэр, аҕаларын, эһэлэрин курдук дьоҥҥо-киһиэхэ эйэҕэс майгылаахтар. Н.Н. Баишев-III Новосибирскайдааҕы топографическай техникуму бүтэрбитэ.

Надежда Николаевна Баишева - Новосибирскайдааҕы госпединституту биолог-географ идэлээх бүтэрбитэ. Төрөөбүт нэһилиэгэр оскуолаҕа учууталынан үлэлиир. Үлэ бэтэрээнэ, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна. Кэргэнинээн Юрий Иннокентьевичтыын дьонун курдук түөрт оҕону төрөтөн-иитэн, үөрэх араас кыһатыгар уһуйбуттара. Улахан уоллара Станислав СВФУ физкультурнайын бүтэрэн Баатаҕайга тренеринэн үлэлиир,кэргэнннээх икки оголоох. Орто уол Иннокентий ЯГСХА студена. Кыра уол Николай СВФУ физкультурнайыгар кэтэхтэн үөрэнэр, Табалаах нэһилиэгэр тренеринэн үлэлиир, кэргэннээх, кыыс уонна уол оҕолоох. Кыыстара Анисья оскуоланы кыьыл комус мэтээлинэн бутэрэн,СВФУ Психология институтугар уерэнэр. 1945 сыл, 1985 сыл, 2010 сыл Верхоянскай-Дьокуускай хайысханан, уопсайа араас идэлээх 19 дьон хайыһарынан айаннаатылар.