Гончаров Иван Александрович

Гончаров Иван Александрович (1812—1891) — нуучча суруйааччыта уонна литэрэтиирэ кириитигэ. «Фрегат „Паллада“» диэн кинигэтигэр Дьокуускайы ойуулаабыта.

1812 сыллаахха бэс ыйын 18 күнүгэр Симбирскэйгэ төрөөбүтэ.

1852 сыл алтынньытыгар минфин тас атыытын-эргиэнин департаменыгар тылбаасчытынан сулууспалыы сылдьыбыт Иван Гончаров Японияҕа барыахтаах вице-адмирал Путятин сэкиритээринэн анаммыта. 1852 с. байыаннай фрегатынан Японияҕа устуутун саҕалаабыта, Англияҕа, Африкаҕа, Индонезияҕа иҥин сылдьан ааспыта, Японияттан төннөн иһэн 1954 сыллаахха Айааҥҥа кытылга түспүтэ уонна сиринэн Петербурга айаннаабыта, эһиилигэр олунньуга тиийбитэ.

Кинигэтин бастакы очеркалара 1955 сыл муус устарыгар хайыы-үйэ бэчээккэ тахсыбыттара, оччотооҕу уопсастыбаҕа улахан сэргээһини үөскэппиттэрэ, ааҕааччыга атын дойдулары, омуктары арыйбыттара (нуучча ааҕааччытыгар оччотооҕуга маннык айымньылар суохтар этэ). Ол эрээри, Юрий Лотман сыанабылынан, суруйааччы экзотиканнан үлүһүйбэккэ, дириҥник хорутан үлэлээбитэ, сайдыы аан дойдуга бүттүүнүгэр биир суолунан барарын көрдөрбүтэ.

1891 сыллаахха балаҕан ыйын 27 күнүгэр Санкт-Петербуурга өлбүтэ.