Далан- "Саха төрдө"

Саха итэҕэлэ

Былыргы саха үс дойду баар диирэ: Үөһээ дойду, Орто дойду, Аллараа дойду.

Үөһээ дойду- тоҕус хаттыгастаах добун маҥан халлаан- саха үҥэр- сүктэр үрдүк айыылара- таҥаралар олохторо.

Орто дойдуга- Орто туруу дьаҕыл дойдуга- дьон- аймах олороллор уонна үгүс элбэх иччилэр баалар.

Аллараа дойду - Өлүү Чөркөчүөк төрдө- абааһы дойдута. Онно эҥин араас куһаҕан абааһылар, адьарай аймаҕа дугуйданаллар.

Үөһээ дойду

Үөһээ дойду мэлдьитин сып сырдык. Киниэхэ, халлаан тоҕус хаттыгаһын тухары айыыдар- таҥаралар олороллор. Таҥаралар киһи аймах чэгиэн- чэбдик буолуон, байыалыатык, дьоллоохтук олоруон, ууһуон-тэнийиэн баҕараллар. Ол иһин киһи аймаҕы көмүскүүллэр, харысаһаллар, араҥаччылыыллар.

Орто дойду

Орто дойду мэлдьи сырдык даҕаны, мэлдьи хараҥа даҕаны буолбатах. Сырдак күнүс уонна хараҥа түүн бэйэ- бэйэлэрин солбуйсаллар. Орто дьаҕыл дойду дииллэр. Орто дойдуга дьон бииһэ олорор олорор уонна олус һгһс эҥин араас иччилэр бааллар. Иччилэр киһини- сүөһүнү, сири- дойдуну араҥаччылыыллар.

Аллараа дойду

Аллараа дойду куруутун бүдүк-бадык, хараҥа Онно адьарай биистэрэ- абааһылар олороллор . Кинилэр киһи аймаҕы өһүүллэр, күөмчүлүүллэр: араас дьаҥы- дьаһаҕы, ыарыыны- өлүүнү ыыталлар.