Иске-Таш мэчиэт

Иске-Таш мэчиэт(тат. Иске Таш мэчет, Девятая соборная, Старокаменная мечеть) - Казань куоракка(Татарстан) Саҥа-Татарскай солобуодаҕа историческай, үлэлии турар мусульмааннарга аналлаах культовай тутуу. Мэчиэт, былыргы номох кэпсииринэн, 1552 с. Иван Грознайтан Казань куораты көмүскээбит буойуннар көмүүлэрин сиригэр тутуллубут. Көмүүнү, улахан, эргэ тааһынан бэлиэтээбиттэр(тат. зур иске таш), ол таас мэчиэт илин фасадын иннигэр турбут. Саҥа-Татарскай солобуода 1749с Казаҥҥа буолбут улахан баһаар кэнниттэн баар буолбут. Епископ Лука Конашевич, баһаар миэстэтигэр сүрэхтэммит татаардарга семинария туттаран барбытын мусульман татаардар сөбүлээбэккэ атын миэстэҕэ көспүттэр уонна Саҥа-Татарскай солобуоданы олохтообуттар. Екатерина ll ыраахтааҕы, татаардарга хайдыһыыны таһаарбатын диэн епископ Лука Конашевиһы атын сиргэ үлэлииригэр көһөрбүт. Иске-Таш мэчиэт, сарайыгар минареттаах, татаар классическай мэчиэтэ, 1802 сыллаахха, атыыһыт Габдулла Утямышев үбүлээһининэн тутуллубут. 1830 с. Александр Шмидт бырайыагынан уларытыллыбыт. Фасадтар көнө быһыыларын, үс дьаарыстаах минарет ордук чопчулаан көрдөрөр. Минарет моһуонун истиилэ Волжскай Булгария былыргы куораттарын уонна Касим минареттарын кытта сибээстээҕэ. Дьиэ икки этээстээх, икки саалалаах, минарет щипцовай сарай ортотугар турар. Мэчиэт, Саҥа-Татарскай солобуода уопсастыбатын киинэ этэ. 19 үйэҕэ, мэчиэт имамнарынан Амирхан дьиэ кэргэнин дьоно этилэр. Кинилэр дьиэлэрэ мэчиэти кытта сэргэстэһэ турара, онно суруйааччы Фатих Амирхан эмиэ олорбут. ТАССР КП КИК быһаарыытынан, 1930 с. бүтүүтэ мэчиэт сабыллыбыта. Сэбиэскэй кэмҥэ оскуола, онтон ыскылаат быһыытынан туттуллубута. 1994 с.мэчиэт итэҕэллээхтэргэ төнүннэриллибитэ. https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%82%D1%8C_%D0%98%D1%81%D0%BA%D0%B5-%D0%A2%D0%B0%D1%88 https://www.kazan-guide.ru/mechet-iske-tash/