Иччилэр

Буор иччитэ

Буор иччитин сороҕор Сир иччитэ, Кэс Тортугэн диэн ааттыыллар. Кинини киһини, сүөһүнү да маарыннаабат буор онноох улуу кутур курдук бодолууллар. Сороҕор кини оҕонньор буолан костор, сороҕор оҕус буолар. Буор иччитэ бу дойдуну онорбут куус. Кини одунтан торуттээх. . Буор уоскуур куустээх, буорга ийэ кут туьуон эрэ кэрэх, буор тиллэр. Киьи эмиэ кини дьоҕурун ылан уоскуур – ууьуур дьоҕурданар. Буор иччитэ киьиэхэ буор кут буолан киирэр уонна бу дойдуга тыыннаах сылдьарга дьулуьууну уоскэтэр. Киниэхэ анаан алгыс от ыйыгар оноьуллар. Ити алгыс от – масс толоруйарыгар, сиртэн ону ыларыгар аналлаах. Буор ыарахан буолар. Ким да котохпото, хоппото диэн буору ааттыыллар. Буор киьини бэйэтигэр тардар куустээх. Тардар буор Ийэ буор дэнэр. Ити буор киьи буор кутун кытта ыкса сибээстээх.

Иэйэхсит

Иэйэхсит үһүс халлаанна олорор. Онон айыыьыттааҕар урдук олохтоох. Бу дойду эмиэ сырдыгынан кулумнээбит, мэлдьи куох, мэльди сылаас. Иэйэхсит уунэр айылҕа айыыта. Оттор – мастар, кыыллар – котордор бары кини быйана буолаллар. Иэйэхсит куол эттээх сииннээх кэрэ дьахтар дьуьуннээх буолар. Салгын кутугар Иэйэхсит туспут киьитэ олус утуо санаалаах буолар. Итинник киьи утуо санаатынан дьону эмтиир., утуону урдэтэр, оту – маьы тупсарар. Буор кукка тустэҕинэ, ол киьи этэ – сиинэ ураты утуо сабыдыалы биэрэр дьоҕурданар. Итинник куустээх дьон ытыстарынан тутуан , харахтарынан корон, силлээн эмтиир дьоҕурданаллар. Иэйэхсит ыам ыйыгар туьэр, кини сабыдыалынан от – масс коҕорор, дьоннор майгылара тупсар. иовлева маша САО - 09 Тэрис, Айыы уорэҕэ, с23 уонна 86

Иччилэр

1. Аккад мифологиятыгар "ИШУМ- брат солнечного бога шамаша (уту) советчик и посол подземного бога Нергала. Старается смягчить ярость Эрры (Ыарыы?). Охраняет людей, особенно больных в ночи" -, диэн баара. Кини "дух огня" диэн суолталаах. Ити тылга маарынныыр ёйдёбул сахаҕа баара дуо?. Билиццэ диэри "уот иччитэ эттэ" диэн ёйдёбуллээхпит. Ити "субэлээччи- амалааччы" диэнтэн уёскуур. Итини таhынан "кёмускэhээччи- харыстаhааччы" диэн ёйдёбул эмиэ баара. (Кырдьыга, кэлицци кэмцэ уот иччитэ "кырдьыгы туох баарынан этэр" диэн ёйдёбул баhыйан эрэр курдук.) Били, этэргэ дылы, иччи диэн хас хардыы аайы баар тылбытыгар "уот иччитэ" дьиц бастакы тыл- ёйдёбул этэ диир сымыйа буолуо суоҕа.
2. Хас биирдии эбэ (уолбат уу) тус бэйэ иччилээх.
3. Сир-сир тус бэйэ иччилээх.
4. Дьиэ иччитэ.
5. Хотон иччитэ (Ньаадьы).
6. Аам-дьаам тымныы иччитинэн икки муостаах Дьыл Оҕуhа буолар.
7. Киhи илиитинэн оцоhуллубатах айылҕа кёстуулэрэ тус бэйэ иччилээх буолуохтарын сёп.
8. Айыы аймаҕа туомун толорон туруорбут сэргэтэ тус бэйэ иччилээх.