Кершенгольц Моисей Израилевич

Моисей Израилевич Кершенгольц — РСФСР уонна Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала (1914—1997).

1914 сыл балаҕан ыйын 13 төрөөбүт. 1931 с. Дьокуускайдааҕы педагогика техникумун математикаҕа факультетын бүтэрбит. 1931—1932 үөрэх сс. Табаҕа алта кылаастаах оскуолатыгар математиканы үөрэппит. 1932—1942 сс. Дьокуускайга II концентр I сэбиэскэй оскуолатыгар эмиэ математиканы биэрбит, соцзав (социалистический заведующий) буолбут, онтон завуч, 1940 с. дириэктэрдээбит. 1940 с. Саха педагогикаҕа институутун киэһээҥҥи салаатыгар үөрэнэн үрдүк үөрэхтээх «математик» идэтин ылбыт.

1942—1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр кыттыбыт. 277 миномет полкатыгар минометного отделениетын хамандыырынан сулууспалаабыт, сержант. Иккитэ бааһырбыт, Курскай тоҕой сэриитин кыттыылааҕа, Үрдүкү Главнокомандующайтан благодарностаах, Аҕа дойду сэриитин I стиэпэннээх уордьанынан, «Хорсунун иһин» мэтээллэх, атын мэтэллэрдээх.

Дьокуускайга 1945 с. ахсынньытыгар төннөн кэлэн баран 9 нүөмэрдээх эр дьон орто оскуолаларын саабыһынан анаммыт, 1951—1962 сс. онно дириэктэрдээбит, онтон 1962—1966 сс. N 4 ВШРМ дириэктэрэ буола сылдьыбыт. 1966—1970 сс. эмиэ N 9 оскуола дириэктэринэн үлэлээбит, 1970—1975 сс. — саабыс, 1975—1981 сс. — математика учуутала. Уопсайа М. И. Кершенгольц педагогикаҕа стааһа 50 сыл.

Араас сылларга Дьокуускайдааҕы ГОРОНО сүбэтин чилиэнэ этэ, Саха АССР үөрэҕириитин министиэристибэтин коллегиятын чилиэнэ, Дьокуускайдааҕы ССКП горкомугар талыллан үлэлии сылдьыбыта, Дьокуускайдааҕы Горсовекка үсьтэ тваллылла сылдьыбыта, РСФСР педогогикаҕа уопсастыбатын Саха сиринээҕи филиалын бэрэстээтэли солбуйааччыта, куорат уонна Саха АССР Үрдүкү сууттарын норуодунай сэтээтэлэ буола сылдьыбыта.

Хаста да САССР Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун, САССР уонна РСФСР үөрэҕириигэ министиэристибэлэрин Бочуоттаах Грамоталарынан наҕараадаламмыта. Почетные звания «САССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала» бочуоттаах сыбаанньа 1957 с. иҥэриллибитэ, «РСФСР оскуолаларын үтүөлээх учуутала» — 1960 с., «Үлэ Кыһыл Знамята» уордьаннаах, «Үлэҕэ килбиэнин иһин», «Трудовое отличие» мэтээлэрдээх.

1997 сыл ахсынньы 7 күнүгэр өлбүтэ. 1999 с. Дьокуускайдааҕы 9№ орто оскуолаҕа кини аата иҥэриллибитэ.

Үлэлэрэ

Все подчиняем подготовке к экзаменам // Соц. Якутия. — 1951. — 24 апр.
Работа с родителями // В помощь учителю. — Якутск, 1955. — Вып. 18. — С. 41-48.
Школа и промышленное производство // Молодежь Якутии. — 1958. — 17 авг.
Организация индивидуальной работы с учащимися // В школах рабочей молодежи. — Якутск, 1965. — С. 15-28.

Кини туһунан

Афанасьев В. Ф. Кершенгольц Моисей Израилевич // Афанасьев В. Ф. Ветераны педагогического труда. — Якутск, 1971. — Вып. III. — С. 69-71.
Бочкарев Б. Настоящий директор школы // Эхо столицы. — 2001. — 26 янв.
Григорьев Б. Жизнь, отданная детям // Соц. Якутия. — 1964. — 30 сент.
Егоров А. Учитель со свинцом в груди // Якутия. — 1999. — 1 июня.
Ломач С. Учитель // Соц. Якутия. — 1965. — 8 окт.
Расторгуева Н. А. Успех в работе решают кадры // Из опыта работы средней школы N 9 г. Якутска. — Якутск, 1961. — С. 3-10.
Ширкина С. Школе N 9 присвоено имя М. И. Кершенгольца // Эхо столицы. — 1999. — 3 апр.
Яскеляйнен В. Призвание мастера педагогического труда // Соц. Якутия. — 1970. — 1 нояб.