Космодемьянская Зоя Анатольевна
Зоя Анатольевна Космодемьянскаяны Аҕа дойду сэриитигэр арҕаа фруонугар ниэмэстэр тыыллагар 1941 сыллаахха ыыппыттара. Зоя Космодемьянская дьахталлартан бастакы сэрии кэмигэр Сэбиэскэй Сойуус Геройун аатынан өлбүтүн кэннэ [1].
| Космодемьянская Зоя Анатольевна | |||
 | |||
| Сулууспалаабыт дойдута | |||
|---|---|---|---|
| Сэриилэр көрүҥнэрэ |
разведка | ||
| Сулууспалаабыт сыллара |
1941 | ||
| Солото |
красноармеец | ||
| Кыргыһыылар/сэриилэр | |||
| Наҕараадалара |
| ||
Кини разведовательно-диверсионнай оскуолаҕа үөрэммит. Зоя группатын сүрүн сорудаҕа: ниэмэстэр баар 10 дэриэбинэлэрин — Анашкино, Грибцово, Петрищево, Усадково, Ильятино, Грачеве, Пушкино, Михайловское, Бугайлово, Коровино уоттуохтаахтар этилэр: Сталин бу бирикээһэ этэ 0428 №-ринэн тахсыбыта.
Зоя группатыгар Вера Волошева, Клава Милорадова уонна да атыттар киирэр этилэр. Бу группаҕа киэриэхтэрин иннинэ 95 % киһи тыыннаах хаалыа суоҕа, аҥаардара билиэҥҥэ түбэһэн өлүөхтэрин сөп диэн эрдэттэн билэр эбит. Онон сибэстээн группа дьоно бу сорудах кутталын өйдүүр эбиттэр. Дьэ чахчы бу группа аҥаара ниэмэстэри кытта ытыалаһа сылдьан өлөн хаалбыт уонна билиэҥҥэтүбэспит. Кинилэр аҕыйах умайар смесьтээхтэр уонна сэттэ эрэ бистэлиэттээхтэр эбит.
Зоя Космодемьянская бирикээс аҥаарын эрэ толорбут, ниэмэстэр 3 дьиэлэрин уонна техникаларын умаппыт. Иккис сырыытыгар тутуллан хаалбыта.
Кини хорсун быһыыта Петр Лидов «Таня» диэн ыстатыйатыгар «Правда» хаһыакка бэчээттэнэн тахсыбыта. Ол кэмҥэ кини туһунан сүрүн массаҕа ким да билбэт этэ.
Доппуруоска даҕаны Зоя бэйэтин дьиҥнээх аатын эппэтэх. Партизаннары кытта көрсүһэригэр даҕаны бэйэтин Танябын дэнэр эбит. Тоҕо диэтэххэ партизаннар истэригэр үспүйүөннэр баар буолуохтарын сөп уонна бэйэтин чугас дьоннорун туһугар куттанар эбит. Зоя 201 №-дээх Москуба куорат Октябрьскай оройуонун оскуотын 10 кылааhын үөрэнээччитэ эбит. Оҕо эрдэҕинэ аҕата өлбүт, ол иһин ийэтин уонна быраатын кытта Баанньаны эрэ кытта олорбуттар. Кини үрдүк уҥуохтаах, хара харахтаах уонна кылгас баттахтаах эбит. Кылааһын иһигэр комсомольскай тэрийээччи эбит. Сатаан аахпат уонна суруйбат дьону дьиэлэригэр кэлэн үөрэтэллэр эбит. Онус кылааһы1941 сыллаахха бутэрэн эрдэҕинэ сэрии саҕаламмыт. Зоя бэйэтэ саллаат буолан истребительнай этэрээккэ киириэн баҕарар эбит . Сэтинньи ый 17 кунугэр 1941 сыллаахха ийэтигэр бүтэһик суругу суруйбута: «Дорогая мама! Как ты сейчас живёшь, как себя чувствуешь, не больна ли? Мама, если есть возможность, напиши хоть несколько строчек. Вернусь с задания, так приеду погостить домой. Твоя Зоя». Зоя Космодемьянская Аҕа дойду сэриитин биир сүрүн геройдарын ахсааныгар киирсэр. Кини обраһын хас да киинэҕэ, литературнай уонна момументальнай экспозицияҕа араас музейга көрүөххэ сөп. Зоя аатынан оскуолалар, лааҕырдар Российаҕа эрэ да буолбакка атын да дойдуларга ааттанан тураллар.
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза т. т. Гурьянову М. А., Космодемьянской З. А., Кузину И. Н., особо отличившимся в партизанской борьбы в тылу против немецких захватчиков» от 16 февраля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 10 марта (№ 7 (166)). — С. 1.