Куйаас
Куйаастан көмүскэнии уларыт
Медицина эйгэтин үлэһиттэрэ куйаастан ордук сүрэх-тымыр ыарыһахтары, соҕуолаах дьону, оҕо күүтэр ийэлэри, кыра оҕолоохтору, саастаах дьону сэрэхтээх буолалларыгар сүбэлииллэр.
Күн саамай үгэннээн көрөр кэмигэр, ордук 10.00 чаастан 16.00 чааска диэри, куйааска уулуссаҕа тахса сатаабат ордук диэн сэрэтэллэр. Бу кэмҥэ таҕыстаххытына, күлүктээх сирдэринэн сылдьа сатааҥ диэн сүбэлииллэр.
Төбөҕүтүгэр сирэйгитин күн уотуттан, суоһуттан хаххалыыр сэлээппэтэ, чараас киэпкэтэ кэтиҥ. Хаххаланар гына зонтикта тутуҥ. Таһырдьа өр сылдьар буоллаххытына, илиигитин, моойгутун хаххалыыр таҥаста кэтиҥ. Уопсайынан, сайыҥҥы куйааска салгыны киллэрэр чараас, киэҥ таҥаһы таҥна сатааҥ диэн этэллэр.
Куйааска күнү супту олорон эрэ үлэлээтэххэ, хаан баттааһына үрдүүрүн, сүрэх-тымыр ыарыыта көбөрүн бэлиэтииллэр. Ол иһин, сарсыарда эрдэ эбэтэр киэһэ салгын сөрүүдүйбүтүн кэннэ, бэйэни билинэн хамсанар ордугун бэлиэтииллэр.
Тымныы ууга тута хаһан да кииримэҥ. Күлүккэ сөрүүкээҥ, уоскуйуҥ. Ол кэнниттэн, илиигитин, атаххытын, сирэйгитин, моойгутун, онтон көхсүгүтүн илитэн, эккитин-хааҥҥытын бастаан үөрэтиҥ.
Сөрүүн уонна арыый сылаас соҕус ууну үрдүгүтүгэр хардарыта куттуҥ, душтаныҥ.
Сирэйгитин, моойгутун, илиигитин, атаххытын сөрүүн уунан сөп-сөп сууна, сөрүүкэтинэ сылдьыҥ. Кыра соттору эбэтэр платогу сөрүүн уунан (тымныынан буолбатах!) илитэн баран, сүнньүгүтүгэр уурунуҥ.
Төһө да куйаастан ыксаабыккыт иһин, кондиционертан сэрэниҥ! Кондиционер тымныынан үрэ турар кэмигэр, утары чугас турумаҥ. Үрдэрэн түргэнник сыыстарыаххытын, ыалдьыаххытын сөп.
Утаттыбыт диэн тыбыс-тымныы уу, мороженай үрдүгэр түһүмэҥ. Ол оннугар сөрүүн ууну, компоту иһэ сылдьыҥ. Ханна эмэ бардаххытына, кыра иһиттээх ууну кыбына сылдьыҥ.
Бэйэҕит оҕуруоккутуттан оҕурсуну, салааттары тото-хана сиэҥ.
Күлүккэ күөх окко атах сыгынньах хаамыҥ. Сиртэн күүс-сэниэ ылыаххыт.
Дьиэҕит түннүктэрин күн көрөр кэмигэр аһымаҥ. Сылааһы киллэриэххит. Халыҥ сабыынан, жалюзинан сабыҥ. Фольгата сыһыарыҥ.
Бэйэҕитигэр, чугас дьоҥҥутугар болҕомтоҕутун уура сылдьыҥ.
Ылыллыбыт сирэ уларыт
География Якутии: учеб. для 9-го кл. сред. шк./ И. И. Жирков [и др.]. — Якутск: «Бичик», 2004. — 300, [1] с.: ил, карты; 20 см. — ISBN 5-7696-1049-2
Өссө маны көр уларыт
|
Бу айылҕаҕа сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп. |